İtimat Buhranı

İtimat Buhranı 

Ulus, "Günün Işığında" s. 2 

1957-10-13 

Atatürk Kitaplığı, 152/36 

GÜNÜN IŞIĞINDA

İTİMAT BUHRANI

Bülent ECEVİT

Demokrat Parti iktidara gelinceye kadar bu memleket, devlet idare edenlerin, devlet idaresinde sorumluluk yüklenmek isteyenlerin her sözüne inanılan bir memleketti.

Bu sorumluluğu yüklenmek isteyenlerin sözlerine öylesine inanılırdı ki, Demokrat Partili politikacılar, bundan 7 yıl önceye kadar miting meydanlarında ceplerinden 50 kuruşluk bir sigara paketi çıkarıp ta,

— Bunu 5 kuruşa içeceksiniz!.. dedikleri zaman, halk ona bile inanmıştı.

Fakat Demokrat Parti, iktidara geçince, 27 yıllık Cumhuriyet Halk Partisi iktidarından devr aldığı bu engin itimat hazinesini har vurup harman savurdu, bir mirasyedi gibi son damlasına kadar harcadı, memleketi bugünkü korkunç itimat buhranı içine sürükledi.

Devlet, halkla idarecilerin karşılıklı itimatları üzerine kuruludur. Bu itimadın yıkılması, devletin temelsiz kalması demektir. Şimdi 7 yıllık Demokrat Parti iktidarının yarattığı itimat buhranı, sağlam gövdeli ağaçların köklerine musallat olmuş zararlı kurtlar gibi, Türk devlet yapısını İçten içe kemirmektedir.

Şüphe yüreklere sinmiş, vaitle yalan bir tutulur olmuştur. Artık Demokrat Parti ocak başkanı köylüler bile, seçim propagandasına çıkanlara,

— Bu 7 yılda öylesine aldatıldık ki kimsenin sözüne inanamaz olduk, diyorlar.

Böyle bir itimat buhranı, bugün sözüyle şerefini bir tutan her siyaset adamının içini kan ağlatacak kadar acıdır.

Oysa bundan 7 yıl önce Demokrat Partili siyaset adamları karşılarında her söze inanır bir millet bulmuşlardı. O zaman kıyasıya aldattıkları bu milletin gözünde, devlet idaresi veya milletvekilliği sorumluluğunu yüklenmek isteyenlerin verdiği her söz bir şeref sözü idi. Şimdi ise seçmen, 7 yıldır aldatıla aldatıla şerefle sözü bir tutamaz olmuştur.

Cumhuriyet Halk Partisinin, iktidara gelince en büyük ödevi, halka verilen söze eski itibarını iade etmek, halka verilen sözü insanlık şerefinin teminatına yeniden kavuşturmak olacaktır.

Ardında bu şeref teminatı olmadıkça, seçmenlere verilen her söz karşılıksız bir çek gibidir. İşte Demokrat Parti memleketimizde bugünkü itimat buhranını, siyaset piyasasına bu karşılıksız çekleri süre süre yaratmıştır.

4. Menderes Hükümetinin de, Meclisin itimadını kazanmak için sunulan programları, her defasında bizzat Hükümet Başkanınca reddedilmiş, seçimlerde millet aldatıldığı gibi, seçimler arasında da milletin vekilleri aldatılmıştır.

Memleketimizde bugün siyasi buhranın da, iktisadî buhranın da kökü bu itimat buhranıdır.

Bu buhrana son verilebildiği gün, siyasi buhrana da, iktisadî buhrana da çare bulma imkânı kazanılmış olacaktır.

Fakat bugünkü itimat buhranı devam ederse, en iyi kanunlarla, en yerinde tedbirlerle, en yapıcı plân ve programlarla bile memleket iktisadî ferahlığa, siyasi huzura kavuşturulamıyacaktır.

Cumhuriyet Halk Partisi idaresi sırasında, devletin içerde olduğu gibi, dışardaki itibarı da sağlam bir itimat temeli üzerine kurulu idi. Şimdi dış itibarımız da bu temelden yoksun kalmıştır. Öyle ki yabancı iş adamları, kendi hükümetleri kefil olmadıkça, Türkiye ile iş yapmaz olmuşlardır.

İşte bugün bir Brezilya, peşin para almadıkça Türkiye'ye bir seçimlik kahve bile yollamamaktadır.

C.H.P. iktidarının açtığı geniş kredi imkânları, 7 yıllık Demokrat Parti iktidarı sırasında bir bir kapanmıştır.

İçerde iş adamları verilen, sözlere, çıkarılan kararnamelere inanıp da paralarını verimli bir işe yatırmaktan çekinmekte, iş hayatımızdaki durgunluk bu yüzden de artmaktadır.

Bir Tekel Bakanının «Piyasada çay buhranı olmıyacaktır» diye teminat vermesi, ertesi gün piyasada çay buhranı doğmasına yetmiştir.

İki yıl önce Başbakanın düştüğü sanılınca içerde ve dışarda paramızın değeri hemen yükselmiş, aynı kimse yeniden Başbakan olunca paramızın değeri gene düşmüştür.

Yalnız bu örnekler bile, Demokrat Parti iktidarının, Menderes idaresinin, bu memlekette nasıl bir itimatsızlık unsuru haline geldiğini göstermeğe yetse gerektir.

İtimat buhranı sona ermedikçe, memleket, içine düştüğü buhranların hiç birinden kurtulamıyacaktır. Demokrat Parti iktidardan düşmedikçe de bu itimat buhranı sona ermiyecektir.