Seçtiğimiz Yol
Başlık:
Seçtiğimiz Yol
Kaynak:
Ulus, "Uzaktan" s. 3
Tarih:
1957-04-10
Lokasyon:
Atatürk Kitaplığı, 152/35
Metin:
UZAKTAN
SEÇTİĞİMİZ YOL
MİLLETLER, hayatlarında seçme yapma fırsatını pek seyrek olarak bulabilirler. Böyle bir fırsata hiç kavuşmaksızın yok olup giden milletler bulunduğu gibi, ellerine geçen seçme fırsatını kötü yollarda kullanıp çıkmaza düşen milletler de vardır.
Meselâ İspanyol milleti şimdi, Birinci Dünya Harbi ertesinde eline geçen bir seçme fırsatını iyi kullanamamış olmasının acısını çekmektedir.
Rus milleti, yirminci yüzyıl başlarında eline geçen fırsatta yaptığı seçmenin kendisini nasıl bir çıkmaza sürüklediğini ancak bu yüzyılın ikinci yarısında farkedebilmiştir. Stalin'den sonra iktidara gelen Sovyet liderlerinin bu çıkmazdan kurtulmak için yaptıkları hamleler müsbet sonnç verememiş yeni liderler, Stalin putunu parçaladıktan birkaç ay sonra, gömmeğe çalıştıkları parçaları toplayıp, ayni putu bütün korkunçluğu ile yeniden kurmak, komünist tapınağındaki eski yerine oturtmak zoruna kalmışlardır. Çünkü artık Rus milleti için, yirminci yüzyıl başlarındaki sarsıntının açtığı seçme devresi kapanmış, temelleri o devrede atılan bir düzen, toplum hayatının bütün kesimlerine hâkim olmuştu. Rus milleti, yeni bir seçme fırsatını artık ancak, yirminci yüzyıl başındaki kadar köklere inebilecek bir sarsıntıyı göze alıp meydana getirebilirse başarabilirdi. Fakat Komünist Rusya kadar sanayileşmiş bir memlekette, öyle bir sarsıntı için, Çarlık Rusya'sındaki kadar elverişli bir zemin bulunabilmesi de beklenemezdi.
Çağımızda, eline geçen seçme fırsatını en iyi kullanmış milletlerden biri Türk milletidir.
Osmanlı İmparatorluğunun yıkılmasiyle ortaya çıkan boşlukta, Türk milletine birçok yollar açılıyordu. Atatürk'le arkadaşlarının milletleri için seçtikleri yol, bunlardan ancak biri, ve o sırada birçok kimselere aşılması en güç görüneni idi.
O sırada bütün Batı dünyası kendi uygarlığının köklerine kadar inen bir sarsıntı geçiriyor, ve birçok Batılı milletler, kendi önlerinde açılan değişik yollar arasında seçme yapmağa zorlanıyorlardı. Böyle bir devrede, Doğu uygarlığı ve İslâm kültürü içinden gelen bir milletin, Batı uygarlığını ve kültürünü benimsemeğe karar vermesi gerçekten büyük bir cesaretti. Çünkü Batı âleminin kendi içinde açılan değişik yollar bizzat Batı milletlerini bile kararsızlığa, ve bu kararsızlığın doğurduğu buhranlara sürüklüyordu.
Böyle bir devrede Türk milletinin, ya Doğu-İslâm uygarlığı içinde yeniden canlanma yollarını denemesi, ya da, mutlaka Batıya yönelmek isterse, Kurtuluş savaşında kendisine yardım etmiş bulunan ve henüz geleceğe güvenle bakan Sovyetler Birliğini, veya yakın zamana kadar kader birliği yaptığı ve hâlâ içten dostluk beslediği Almanya'yı izlemesi, girişeceği devrim hareketleri için en elverişli vasatı o memleketlerin benimsemeğe başladıkları totaliter düzenlerde görmesi, hattâ öyle bir düzeni, kaybettiği imparatorluğuna yeniden kavuşma hayalleriyle de beslemesi, akla çok yakın gelebilirdi. Nitekim Cumhuriyet tarihimizin ilk yarısında, Türk milletini, bir yanda Almanya'nın, öte yanda Rusya'nın önderliğini yaptıkları yollara sürüklemek isteyen akımlar oldukça kuvvet kazanmıştı.
Fakat demokratik Batı memleketleri bile doğularında yeni yükselen bu totaliter düzenlerin göz alıcı canlılığı karşısında kendi geleceklerinden, kendi bağlandıkları yolun doğruluğundan şüpheye düşerlerken, genç Türk devleti, tereddütsüz, Batı demokrasilerinin safına katıldı, onların yolunda ilerlemeğe başladı.
Bu yolun kendisi için en doğru yol olduğundan şüphe edenlere daha kolaylıkla hak verilebilecek yıllarda bile böyle bir şüpheye kapılmayıp tuttuğu yolda inançla ilerliyen Türk milleti, şimdi, o yolun en doğru yol olduğu artık tereddüde yer bırakmıyacak kadar anlaşıldıktan sonra, yeni bir seçme yapıp, gözlerinin önünde kimi milletleri yıkıntıya, kimini tehlikeli uçurumların yanıbaşına sürüklemiş olan totaliterlik yoluna sapmağa her halde kolay kolay razı edilemiyecektir.
Cambridge, MASS.
Bülent ECEVİT
SEÇTİĞİMİZ YOL
MİLLETLER, hayatlarında seçme yapma fırsatını pek seyrek olarak bulabilirler. Böyle bir fırsata hiç kavuşmaksızın yok olup giden milletler bulunduğu gibi, ellerine geçen seçme fırsatını kötü yollarda kullanıp çıkmaza düşen milletler de vardır.
Meselâ İspanyol milleti şimdi, Birinci Dünya Harbi ertesinde eline geçen bir seçme fırsatını iyi kullanamamış olmasının acısını çekmektedir.
Rus milleti, yirminci yüzyıl başlarında eline geçen fırsatta yaptığı seçmenin kendisini nasıl bir çıkmaza sürüklediğini ancak bu yüzyılın ikinci yarısında farkedebilmiştir. Stalin'den sonra iktidara gelen Sovyet liderlerinin bu çıkmazdan kurtulmak için yaptıkları hamleler müsbet sonnç verememiş yeni liderler, Stalin putunu parçaladıktan birkaç ay sonra, gömmeğe çalıştıkları parçaları toplayıp, ayni putu bütün korkunçluğu ile yeniden kurmak, komünist tapınağındaki eski yerine oturtmak zoruna kalmışlardır. Çünkü artık Rus milleti için, yirminci yüzyıl başlarındaki sarsıntının açtığı seçme devresi kapanmış, temelleri o devrede atılan bir düzen, toplum hayatının bütün kesimlerine hâkim olmuştu. Rus milleti, yeni bir seçme fırsatını artık ancak, yirminci yüzyıl başındaki kadar köklere inebilecek bir sarsıntıyı göze alıp meydana getirebilirse başarabilirdi. Fakat Komünist Rusya kadar sanayileşmiş bir memlekette, öyle bir sarsıntı için, Çarlık Rusya'sındaki kadar elverişli bir zemin bulunabilmesi de beklenemezdi.
Çağımızda, eline geçen seçme fırsatını en iyi kullanmış milletlerden biri Türk milletidir.
Osmanlı İmparatorluğunun yıkılmasiyle ortaya çıkan boşlukta, Türk milletine birçok yollar açılıyordu. Atatürk'le arkadaşlarının milletleri için seçtikleri yol, bunlardan ancak biri, ve o sırada birçok kimselere aşılması en güç görüneni idi.
O sırada bütün Batı dünyası kendi uygarlığının köklerine kadar inen bir sarsıntı geçiriyor, ve birçok Batılı milletler, kendi önlerinde açılan değişik yollar arasında seçme yapmağa zorlanıyorlardı. Böyle bir devrede, Doğu uygarlığı ve İslâm kültürü içinden gelen bir milletin, Batı uygarlığını ve kültürünü benimsemeğe karar vermesi gerçekten büyük bir cesaretti. Çünkü Batı âleminin kendi içinde açılan değişik yollar bizzat Batı milletlerini bile kararsızlığa, ve bu kararsızlığın doğurduğu buhranlara sürüklüyordu.
Böyle bir devrede Türk milletinin, ya Doğu-İslâm uygarlığı içinde yeniden canlanma yollarını denemesi, ya da, mutlaka Batıya yönelmek isterse, Kurtuluş savaşında kendisine yardım etmiş bulunan ve henüz geleceğe güvenle bakan Sovyetler Birliğini, veya yakın zamana kadar kader birliği yaptığı ve hâlâ içten dostluk beslediği Almanya'yı izlemesi, girişeceği devrim hareketleri için en elverişli vasatı o memleketlerin benimsemeğe başladıkları totaliter düzenlerde görmesi, hattâ öyle bir düzeni, kaybettiği imparatorluğuna yeniden kavuşma hayalleriyle de beslemesi, akla çok yakın gelebilirdi. Nitekim Cumhuriyet tarihimizin ilk yarısında, Türk milletini, bir yanda Almanya'nın, öte yanda Rusya'nın önderliğini yaptıkları yollara sürüklemek isteyen akımlar oldukça kuvvet kazanmıştı.
Fakat demokratik Batı memleketleri bile doğularında yeni yükselen bu totaliter düzenlerin göz alıcı canlılığı karşısında kendi geleceklerinden, kendi bağlandıkları yolun doğruluğundan şüpheye düşerlerken, genç Türk devleti, tereddütsüz, Batı demokrasilerinin safına katıldı, onların yolunda ilerlemeğe başladı.
Bu yolun kendisi için en doğru yol olduğundan şüphe edenlere daha kolaylıkla hak verilebilecek yıllarda bile böyle bir şüpheye kapılmayıp tuttuğu yolda inançla ilerliyen Türk milleti, şimdi, o yolun en doğru yol olduğu artık tereddüde yer bırakmıyacak kadar anlaşıldıktan sonra, yeni bir seçme yapıp, gözlerinin önünde kimi milletleri yıkıntıya, kimini tehlikeli uçurumların yanıbaşına sürüklemiş olan totaliterlik yoluna sapmağa her halde kolay kolay razı edilemiyecektir.
Cambridge, MASS.
Bülent ECEVİT
Dosyalar
Koleksiyon
Alıntı
“Seçtiğimiz Yol,” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, 24 Kasım 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/800 ulaşıldı.
