AA Sansüründen Kurtulmanın Yolları
Başlık:
AA Sansüründen Kurtulmanın Yolları
Kaynak:
Ulus, "Günün Işığında" s. 3
Tarih:
1956-03-18
Lokasyon:
Atatürk Kitaplığı, 152/30
Metin:
GÜNÜN IŞIĞINDA
A. A. Sansurunden kurtulmanın yolları
Dünkü yazımızda, Türk gazetelerinin dış haber bakımından gizli bir sansüre tabi olduklarını, bu sansürün de Anadolu Ajansı yoluyla işlediğini izah etmiştik.
Dün de belirtmiş olduğumuz gîbi, dünyadaki belli-başlı dört haber ajansından üçüne, Reuter, United Press ve Agence France Presse'e, «exclusive» olarak Anadolu Ajansı abonedir; bu üç büyük ajansın verdiği haberler, ancak A.A. nın resmî sansüründen geçtikten sonra Türk gazetelerine ulaşabilir; Türkiye'yi yakından ilgilendiren en önemli haberler, A.A. nın sansürüne takılarak, 20-25 adet basılan ve, değil gazetelere, milletvekillerine bile gösterilmeyen bir gizli bültene alınır.
Bu hal devam ettikçe, Türk basınının, memleketimizle ilgili milletlerarası olaylar hakkında halkoyunu yeteri kadar aydınlatabilmesi mümkün olamayacak, o yüzden de Hükümetin dış siyaseti gerektiği gibi denetlenemiyecektir.
Bu çıkmazdan kurtulmanın çaresi, Anadolu Ajansına içinde bulunduğumuz demokratik gelişmenin gerekli kıldığı yeni bir veçhe vermektir.
Dünyanın hemen her memleketinde resmî yahut yarı resmî haber ajansları bulunabilir. Eğer Anadolu Ajansının da bugünkü «resmî» denebilecek hüviyetini muhafazası lüzumlu görülüyorsa, o zaman bu ajansın faaliyet alanı sınırlanmalı, dünyanın belli başlı haber kaynakları böyle bir resmî kurumun tekelinde bırakılmamalıdır. Anadolu Ajansı, ya, saydığımız 3 büyük ajansla, Türk gazetelerinin A. P. ile yaptıkları gibi, «Exclusive» olmayan anlaşmalar yapıp, bunların haber servislerine doğrudan doğruya abone olma yolunu başka ajans ve gazetelere de açık tutmalı, ya da, yabancı ajanslarla herhangi bir şekilde işbirliğinden vaz geçerek, kendisi dışarıya yeteri kadar muhabir göndermeli ve dış haberlerini o yoldan elde etmelidir.
Akla gelebilecek bundan daha demokratik bir yolsa, Anadolu Ajansını Türk basınının müştrek malı hâline getirmektir. O zaman, bu ajansa üye olacak bütün gazeteler, başlıca yabancı ajansların bütün haberlerini, resmî bir sansürden geçirilmeksizin elde etme imkânını bulmuş olacaklardır.
Bu yollardan herhangi birinde ilk adımı günümüzün iktidarından beklemek yersiz bir iyimserlik olur. İlk adım ancak, Türk basınının kendisinden gelebilir.
Milletlerarası meselelerde ki gelişmelerden Türk halkoyunu gerektiği gibi aydınlatabilmenin önemini kavramış bütün gazeteler, A.A. nın bünyesinde, demokratik gelişmemizin gerekli kıldığı değişiklikleri yaptırmak üzere bir an önce teşebbüse geçmelidirler.
Bülent ECEVİT
A. A. Sansurunden kurtulmanın yolları
Dünkü yazımızda, Türk gazetelerinin dış haber bakımından gizli bir sansüre tabi olduklarını, bu sansürün de Anadolu Ajansı yoluyla işlediğini izah etmiştik.
Dün de belirtmiş olduğumuz gîbi, dünyadaki belli-başlı dört haber ajansından üçüne, Reuter, United Press ve Agence France Presse'e, «exclusive» olarak Anadolu Ajansı abonedir; bu üç büyük ajansın verdiği haberler, ancak A.A. nın resmî sansüründen geçtikten sonra Türk gazetelerine ulaşabilir; Türkiye'yi yakından ilgilendiren en önemli haberler, A.A. nın sansürüne takılarak, 20-25 adet basılan ve, değil gazetelere, milletvekillerine bile gösterilmeyen bir gizli bültene alınır.
Bu hal devam ettikçe, Türk basınının, memleketimizle ilgili milletlerarası olaylar hakkında halkoyunu yeteri kadar aydınlatabilmesi mümkün olamayacak, o yüzden de Hükümetin dış siyaseti gerektiği gibi denetlenemiyecektir.
Bu çıkmazdan kurtulmanın çaresi, Anadolu Ajansına içinde bulunduğumuz demokratik gelişmenin gerekli kıldığı yeni bir veçhe vermektir.
Dünyanın hemen her memleketinde resmî yahut yarı resmî haber ajansları bulunabilir. Eğer Anadolu Ajansının da bugünkü «resmî» denebilecek hüviyetini muhafazası lüzumlu görülüyorsa, o zaman bu ajansın faaliyet alanı sınırlanmalı, dünyanın belli başlı haber kaynakları böyle bir resmî kurumun tekelinde bırakılmamalıdır. Anadolu Ajansı, ya, saydığımız 3 büyük ajansla, Türk gazetelerinin A. P. ile yaptıkları gibi, «Exclusive» olmayan anlaşmalar yapıp, bunların haber servislerine doğrudan doğruya abone olma yolunu başka ajans ve gazetelere de açık tutmalı, ya da, yabancı ajanslarla herhangi bir şekilde işbirliğinden vaz geçerek, kendisi dışarıya yeteri kadar muhabir göndermeli ve dış haberlerini o yoldan elde etmelidir.
Akla gelebilecek bundan daha demokratik bir yolsa, Anadolu Ajansını Türk basınının müştrek malı hâline getirmektir. O zaman, bu ajansa üye olacak bütün gazeteler, başlıca yabancı ajansların bütün haberlerini, resmî bir sansürden geçirilmeksizin elde etme imkânını bulmuş olacaklardır.
Bu yollardan herhangi birinde ilk adımı günümüzün iktidarından beklemek yersiz bir iyimserlik olur. İlk adım ancak, Türk basınının kendisinden gelebilir.
Milletlerarası meselelerde ki gelişmelerden Türk halkoyunu gerektiği gibi aydınlatabilmenin önemini kavramış bütün gazeteler, A.A. nın bünyesinde, demokratik gelişmemizin gerekli kıldığı değişiklikleri yaptırmak üzere bir an önce teşebbüse geçmelidirler.
Bülent ECEVİT
Dosyalar
Koleksiyon
Alıntı
“AA Sansüründen Kurtulmanın Yolları,” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, 24 Kasım 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/567 ulaşıldı.
