Menderes Son Kozunu Oynuyor
Title:
Menderes Son Kozunu Oynuyor
Source:
Ulus, "Günün Işığında" s. 3
Date:
1956-01-09
Location:
Atatürk Kitaplığı, 152/30
Text:
Günün IŞIĞINDA
Menderes son kozunu oynuyor
Başbakan Menderes, beş buçuk yıldır Anayasa ve kanunlar karşısında göstermekte olduğu kayıtsızlığa, Pazar günü Konya Hükümet Meydanında yaptığı konuşma ile tehlikeli bir örnek daha verdi. Birkaç hafta önce Büyük Millet Meclisinde, kendi partisinin milletvekillerine, isterlerse bu memlekete hilâfeti de geri getirebileceklerini hatırlatmış olan Başbakan Menderes, Pazar günü Konya Hükümet Maydanında lâikliği bütün bütün reddetti.
D. P. nin kuruluşunun onuncu yıldönümünde yaptığı bu konuşmada Başbakan Menderes, biribirini nakzeden cümlelerle, dinin dünya işlerinden ayrılamıyacağını söyledi. Hattâ, Anadolu Ajansı'nın verdiği metindeki muğlâk bir cümle ile, dinin siyasetten bile ayrılmasının mahzurlarını ima etti. Kısacası Başbakan, Konya'da, her cümlesi dinî duyguların siyasi maksatlarla istismarı demek olan bir konuşma yaptı.
Anayasa'nın ve dini siyasete âlet etmeyi yasak eden kanun hükümlerinin böyle açıkça ihlâli karşısında, en önce Konya Cumhuriyet Savcılığını, sonra da milletvekillerini vazifeye davet etmek, yalnız Atatürk devrimlerine değil, Anayasa ve kanunlara da bağlı her Türk vatandaşı için bir memleket borcudur. Atatürk, Türkiye'de yaptığı devrimleri, bu devrimlere varlığını borçlu olan Türk gençliğine emanet etmişti. Eğer Cumhuriyet Savcılığı yahut milletvekilleri vazifelerini ihmal edecek olurlarsa, Türk gençliği bu vazifeyi kendilerine vakit geçirmeden hatırlatmalıdır.
Konya konuşması gösteriyor ki artık Bay Menderes, dini siyasete alabildiğine âlet etmekten başka sarılabileceği, tutunabileceği bir şey olmadığına kanaat getirmiştir. Konya'da Başbakan Menderes, iktidarda kalabilmek için en son ve en tehlikeli kozunu oynamağa başlamıştır.
Akşehirliler, ilcelerinin il yapılacağı vaadini hatırlatınca, bu vaadi derhal yerine getireceğini söylemiş; Konyalılar buna üzülünce, onları da din duygularına hitab ederek yatıştırmağa çalışmıştır. Bu uğurda Anayasa'yı ve kanunları ihlâl etmekten bile kaçınmamıştır.
Fakat görülüyor ki Bay Menderes bu kadarla da kurtulamıyacaktır. Akşehirlilerden sonra Karamanlılar, Karamanlılar dan sonra Ereğlililer. ilcelerinin il yapılması için kendisini tazyike başlamışlardır. Belki Başbakan, o ilcelerdeki partililerin isteklerine de «emredersiniz» diyecektir. Belki günün birinde Menderes, Türkiye'de ne kadar ilçe varsa hepsini il, kendisini tutmayan ne kadar il varsa hepsini ilce yapmağa da kalkışacaktır.
Fakat, eğer yakınlarının iddia ettiği kadar zeki bir insansa, artık anlamış olması gerekir ki en hayati memleket menfaatleri zararına yapacağı tavizlerden hiç biri kendisini daha uzun zaman Başbakanlıkta tutamaz. Bilemediğimiz bir takım sebepler yüzünden bu ihtimal kendisini ne kadar ürkütse de, Bay Adnan Menderes, ergeç «sabık başbakan» olmağa mahkûmdur. Bizim istediğimiz, Bay Adnan Menderes'in, millî menfaatlerimiz daha fazla zarara uğramadan, kaderine boyun eğmesi, kendi kaderile milletin kaderini birbirine bağlı tutmaktan vaz geçerek, Başbakanlıktan, hattâ siyasetten çekilmesidir. Kendisinin Türk milletine yapabileceği en büyük iyilik bu olacaktır. Eğer bu iyiliği kendi rızasile yapabilecek halde değilse, yapmağa zorlanmalıdır. Tek bir insan uğrunda bütün bir milletin en meşru ve hayati menfaatleri bu derece tehlikeye atılamaz.
Bülent ECEVİT
Menderes son kozunu oynuyor
Başbakan Menderes, beş buçuk yıldır Anayasa ve kanunlar karşısında göstermekte olduğu kayıtsızlığa, Pazar günü Konya Hükümet Meydanında yaptığı konuşma ile tehlikeli bir örnek daha verdi. Birkaç hafta önce Büyük Millet Meclisinde, kendi partisinin milletvekillerine, isterlerse bu memlekete hilâfeti de geri getirebileceklerini hatırlatmış olan Başbakan Menderes, Pazar günü Konya Hükümet Maydanında lâikliği bütün bütün reddetti.
D. P. nin kuruluşunun onuncu yıldönümünde yaptığı bu konuşmada Başbakan Menderes, biribirini nakzeden cümlelerle, dinin dünya işlerinden ayrılamıyacağını söyledi. Hattâ, Anadolu Ajansı'nın verdiği metindeki muğlâk bir cümle ile, dinin siyasetten bile ayrılmasının mahzurlarını ima etti. Kısacası Başbakan, Konya'da, her cümlesi dinî duyguların siyasi maksatlarla istismarı demek olan bir konuşma yaptı.
Anayasa'nın ve dini siyasete âlet etmeyi yasak eden kanun hükümlerinin böyle açıkça ihlâli karşısında, en önce Konya Cumhuriyet Savcılığını, sonra da milletvekillerini vazifeye davet etmek, yalnız Atatürk devrimlerine değil, Anayasa ve kanunlara da bağlı her Türk vatandaşı için bir memleket borcudur. Atatürk, Türkiye'de yaptığı devrimleri, bu devrimlere varlığını borçlu olan Türk gençliğine emanet etmişti. Eğer Cumhuriyet Savcılığı yahut milletvekilleri vazifelerini ihmal edecek olurlarsa, Türk gençliği bu vazifeyi kendilerine vakit geçirmeden hatırlatmalıdır.
Konya konuşması gösteriyor ki artık Bay Menderes, dini siyasete alabildiğine âlet etmekten başka sarılabileceği, tutunabileceği bir şey olmadığına kanaat getirmiştir. Konya'da Başbakan Menderes, iktidarda kalabilmek için en son ve en tehlikeli kozunu oynamağa başlamıştır.
Akşehirliler, ilcelerinin il yapılacağı vaadini hatırlatınca, bu vaadi derhal yerine getireceğini söylemiş; Konyalılar buna üzülünce, onları da din duygularına hitab ederek yatıştırmağa çalışmıştır. Bu uğurda Anayasa'yı ve kanunları ihlâl etmekten bile kaçınmamıştır.
Fakat görülüyor ki Bay Menderes bu kadarla da kurtulamıyacaktır. Akşehirlilerden sonra Karamanlılar, Karamanlılar dan sonra Ereğlililer. ilcelerinin il yapılması için kendisini tazyike başlamışlardır. Belki Başbakan, o ilcelerdeki partililerin isteklerine de «emredersiniz» diyecektir. Belki günün birinde Menderes, Türkiye'de ne kadar ilçe varsa hepsini il, kendisini tutmayan ne kadar il varsa hepsini ilce yapmağa da kalkışacaktır.
Fakat, eğer yakınlarının iddia ettiği kadar zeki bir insansa, artık anlamış olması gerekir ki en hayati memleket menfaatleri zararına yapacağı tavizlerden hiç biri kendisini daha uzun zaman Başbakanlıkta tutamaz. Bilemediğimiz bir takım sebepler yüzünden bu ihtimal kendisini ne kadar ürkütse de, Bay Adnan Menderes, ergeç «sabık başbakan» olmağa mahkûmdur. Bizim istediğimiz, Bay Adnan Menderes'in, millî menfaatlerimiz daha fazla zarara uğramadan, kaderine boyun eğmesi, kendi kaderile milletin kaderini birbirine bağlı tutmaktan vaz geçerek, Başbakanlıktan, hattâ siyasetten çekilmesidir. Kendisinin Türk milletine yapabileceği en büyük iyilik bu olacaktır. Eğer bu iyiliği kendi rızasile yapabilecek halde değilse, yapmağa zorlanmalıdır. Tek bir insan uğrunda bütün bir milletin en meşru ve hayati menfaatleri bu derece tehlikeye atılamaz.
Bülent ECEVİT
Files
Collection
Citation
“Menderes Son Kozunu Oynuyor,” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, accessed November 23, 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/542.
