Amerikan Yardımı ve Başbakanın Demeci
Başlık:
Amerikan Yardımı ve Başbakanın Demeci
Kaynak:
Ulus, "Günün Işığında", Sayı: 11670, s. 1
Tarih:
1955-06-17
Lokasyon:
Atatürk Kitaplığı, 152/29
Metin:
GÜNÜN Işığında
Amerikan yardımı ve Başbakanın demeci
AMERİKA'NIN 300 milyon dolarlık kredi isteğimizi müsait karşılamıyacağını gösterir işaretlerin ortaya çıkmasındanberi bazı Türk gazetelerinde bu memlekete yöneltilen hücumlar, kredi isteğinin reddiyle ilgili A.P. Ajansı haberi üstüne büsbütün şiddetlendi.
Türkiye'nin Batı savunması uğrunda yüklendiği külfetlerin ağırlığı ile dostlarından görmekte olduğu yardım arasındaki nisbetsizlik, tevil edilemiyeoek kadar açıktır. Bu nisbetsizlik üzerine dikkati çekmek, şüphesiz Türk basınının vazifesi sayılmalıdır.
Ancak bu vazifeyi yerine getirirken bazı İstanbul gazetelerinin, hem de görüşleri hükümet çevrelerine atfedilebilecek bazı gazetelerin, kullanmış oldukları üslûp çok yakışıksızdır. Bu gazeteler, Türkiye ile Amerika arasındaki kader ve gaye birliğine dair bugüne kadar sorumlu devlet adamlarımızca söylenmiş bütün sözleri âdeta çürütmeye kalkışarak, Türkiye'nin Amerika'ya sadece maddî menfaat bağlariyle bağlı olduğu, ve bazı istekleri yerine getirilmezse bu bağları koparmakta tereddüt etmiyeceği yolunda bir intiba uyandırmak istemişlerdir.
Bu gayri mesul yazıların devlet adamlarımızı da güç bir durumda bırakmış olacağına şüphe yoktur.
Onun için Başbakan Bay Menderes'in bu konuda Anadolu Ajansı'na verdiği demeç yerinde ve zamanındadır. Türk dış siyasetinin, efendiliği ve taahhütlere bağlılığı fırsatçılığa ve küçük menfaat hesaplarına üstün tutan geleneklerine uygun bir ifadeyle hazırlanmış bu demeç şu sözlerle sona ermektedir:
«Bazı mevzularda müzakerelere ihtiyaç gösteren görüş farklarının mevcut olması, sulhun muhafazası ve insanlık ideallerinin her suretle takviyesi gibi asil ve ulvî esaslara dayanan Türk - Amerikan dostluk ve ittifakının esasına hiç bir suretle halel getiremez.»
Ancak, Başbakan'ın Amerika ile münasebetlerimize dair verdiği demeçteki bu olgun ifade, yalnız bazı İstanbul gazetelerinin Amerika'ya karşı kullandıkları üslûpla değil, hükümet sözcüsü olan Zafer gazetesinin Amerikan yardımı konusunda muhalefete karşı kullandığı üslûpla da tezat teşkil etmektedir.
C. H. P. Genel Sekreteri Kasım Gülek'in, Amerika'dan istendiği gibi yardım sağlanabilmesi için şahsi müşahadelerine dayanarak ve memleket menfaatlerini gözeterek yaptığı ikazlar, bu gazeteye göre «fırsat politikacılığı» dır. Gene bu gazeteye göre, Kasım Gülek, «bahane ve esbabı mucibesi ne olursa olsun, yardımın yapılmamasını hiç bir suretle tasvibeylememelidir.»
C. H. P. Genel Sekreteri'nin, yardım yapılmayışını tasviple karşıladığı kanaatine Zafer gazetesi nasıl varmıştır, bunu bilemeyiz! Bilâkis, Sayın Kasım Gülek, bu yardıma olan ihtiyacımızı öteden beri belirtmektedir.
Ancak C. H. P. Genel Sekreteri, Zafer gazetesinin istediği gibi, yardımın yapılamamasiyle ilgili «esbabı mucibe ne olursa olsun» bunları hesaba katmamak yolunu seçmekten kaçınmıştır. Çünkü herhalde bu yolu seçmenin memleket zararına kendi kendimizi aldatmak demek olacağını, memleket sevgisinin, acı da olsa bazı gerçekleri teslim etmeyi gerekli kıldığını düşünmüştür.
Bize istediğimiz yardımın yapılmamasında âmil plan «esbabı mucibe» üzerine eğilmek yalnız muhalefetin değil, iktidarın da vazifesi sayılmak gerekirdi.
Halbuki Zafer gazetesi olsun, hükümete yakın başka gazeteler olsun bu «esbabı mucibe» üzerinde durmaya hiç lüzum görmedikleri gibi, Başbakan da, Anadolu Ajansı'na verdiği demeçte, «bir istikraz akti hususundaki noktai nazarımız» ın Amerika tarafından «müsait karşılanmamış» olduğunu açıkladığı halde ne «noktai nazarımız» ne olduğunu ne de bu noktai nazarın müsait karşılanmamış olmasındaki âmilleri Türk halk oyuna bildirmeğe ihtiyaç duymamıştır. Bu hususlarda A. P. Ajansının verdiği izahat yalanlanmakla beraber doğrusunun ne olduğu Türk halk oyundan saklanılmıştır.
Resmî makamların böyle bir izahtan kaçınışı eğer düşünen vatandaşların zihninde hükümetin malî ve iktisadi siyasetine ve «bir istikraz akti hususundaki noktai nazarı» na karşı bazı şüpheler uyandırırsa herhalde bundan muhalefet sorumlu tutulmamalıdır!
Bülend ECEVİT
Amerikan yardımı ve Başbakanın demeci
AMERİKA'NIN 300 milyon dolarlık kredi isteğimizi müsait karşılamıyacağını gösterir işaretlerin ortaya çıkmasındanberi bazı Türk gazetelerinde bu memlekete yöneltilen hücumlar, kredi isteğinin reddiyle ilgili A.P. Ajansı haberi üstüne büsbütün şiddetlendi.
Türkiye'nin Batı savunması uğrunda yüklendiği külfetlerin ağırlığı ile dostlarından görmekte olduğu yardım arasındaki nisbetsizlik, tevil edilemiyeoek kadar açıktır. Bu nisbetsizlik üzerine dikkati çekmek, şüphesiz Türk basınının vazifesi sayılmalıdır.
Ancak bu vazifeyi yerine getirirken bazı İstanbul gazetelerinin, hem de görüşleri hükümet çevrelerine atfedilebilecek bazı gazetelerin, kullanmış oldukları üslûp çok yakışıksızdır. Bu gazeteler, Türkiye ile Amerika arasındaki kader ve gaye birliğine dair bugüne kadar sorumlu devlet adamlarımızca söylenmiş bütün sözleri âdeta çürütmeye kalkışarak, Türkiye'nin Amerika'ya sadece maddî menfaat bağlariyle bağlı olduğu, ve bazı istekleri yerine getirilmezse bu bağları koparmakta tereddüt etmiyeceği yolunda bir intiba uyandırmak istemişlerdir.
Bu gayri mesul yazıların devlet adamlarımızı da güç bir durumda bırakmış olacağına şüphe yoktur.
Onun için Başbakan Bay Menderes'in bu konuda Anadolu Ajansı'na verdiği demeç yerinde ve zamanındadır. Türk dış siyasetinin, efendiliği ve taahhütlere bağlılığı fırsatçılığa ve küçük menfaat hesaplarına üstün tutan geleneklerine uygun bir ifadeyle hazırlanmış bu demeç şu sözlerle sona ermektedir:
«Bazı mevzularda müzakerelere ihtiyaç gösteren görüş farklarının mevcut olması, sulhun muhafazası ve insanlık ideallerinin her suretle takviyesi gibi asil ve ulvî esaslara dayanan Türk - Amerikan dostluk ve ittifakının esasına hiç bir suretle halel getiremez.»
Ancak, Başbakan'ın Amerika ile münasebetlerimize dair verdiği demeçteki bu olgun ifade, yalnız bazı İstanbul gazetelerinin Amerika'ya karşı kullandıkları üslûpla değil, hükümet sözcüsü olan Zafer gazetesinin Amerikan yardımı konusunda muhalefete karşı kullandığı üslûpla da tezat teşkil etmektedir.
C. H. P. Genel Sekreteri Kasım Gülek'in, Amerika'dan istendiği gibi yardım sağlanabilmesi için şahsi müşahadelerine dayanarak ve memleket menfaatlerini gözeterek yaptığı ikazlar, bu gazeteye göre «fırsat politikacılığı» dır. Gene bu gazeteye göre, Kasım Gülek, «bahane ve esbabı mucibesi ne olursa olsun, yardımın yapılmamasını hiç bir suretle tasvibeylememelidir.»
C. H. P. Genel Sekreteri'nin, yardım yapılmayışını tasviple karşıladığı kanaatine Zafer gazetesi nasıl varmıştır, bunu bilemeyiz! Bilâkis, Sayın Kasım Gülek, bu yardıma olan ihtiyacımızı öteden beri belirtmektedir.
Ancak C. H. P. Genel Sekreteri, Zafer gazetesinin istediği gibi, yardımın yapılamamasiyle ilgili «esbabı mucibe ne olursa olsun» bunları hesaba katmamak yolunu seçmekten kaçınmıştır. Çünkü herhalde bu yolu seçmenin memleket zararına kendi kendimizi aldatmak demek olacağını, memleket sevgisinin, acı da olsa bazı gerçekleri teslim etmeyi gerekli kıldığını düşünmüştür.
Bize istediğimiz yardımın yapılmamasında âmil plan «esbabı mucibe» üzerine eğilmek yalnız muhalefetin değil, iktidarın da vazifesi sayılmak gerekirdi.
Halbuki Zafer gazetesi olsun, hükümete yakın başka gazeteler olsun bu «esbabı mucibe» üzerinde durmaya hiç lüzum görmedikleri gibi, Başbakan da, Anadolu Ajansı'na verdiği demeçte, «bir istikraz akti hususundaki noktai nazarımız» ın Amerika tarafından «müsait karşılanmamış» olduğunu açıkladığı halde ne «noktai nazarımız» ne olduğunu ne de bu noktai nazarın müsait karşılanmamış olmasındaki âmilleri Türk halk oyuna bildirmeğe ihtiyaç duymamıştır. Bu hususlarda A. P. Ajansının verdiği izahat yalanlanmakla beraber doğrusunun ne olduğu Türk halk oyundan saklanılmıştır.
Resmî makamların böyle bir izahtan kaçınışı eğer düşünen vatandaşların zihninde hükümetin malî ve iktisadi siyasetine ve «bir istikraz akti hususundaki noktai nazarı» na karşı bazı şüpheler uyandırırsa herhalde bundan muhalefet sorumlu tutulmamalıdır!
Bülend ECEVİT
Dosyalar
Koleksiyon
Alıntı
“Amerikan Yardımı ve Başbakanın Demeci,” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, 18 Nisan 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/390 ulaşıldı.
