Nispî Temsil ve CHP
Title:
Nispî Temsil ve CHP
Source:
Ulus, "Günaydın" s. 1
Date:
1961-05-12
Location:
Rahşan Ecevit Arşivi, "Günaydın Yazı Dizisi 1960-61"
Text:
GÜNAYDIN
BÜLENT ECEVİT
Nispî temsil ve C.H.P
Temsilciler Meclisi, Milletvekili seçimleri için nispî temsil sistemini kabul etti. Çok sayıda Cumhuriyet Halk Partilinin üye bulunduğu bu Mecliste böyle bir karar alınmakla, C.H.P. ye yöneltilen bazı ithamların temelsizliği, haksızlığı kendiliğinden ortaya çıkmış olmaktadır.
İhtilâlden bu yana, hele siyasal faaliyete izin verildiğinden beri, C.H.P. ye karşı cepee alanların ileri sürdükleri iddialardan başlıcası, bu partinin hemen hemen rakipsiz, muhalefetsiz olarak iktidara geçip, devlet idaresini inhisar altına almak, memlekette fiilî bir tek parti diktatörlüğü kurmak istediği yolunda idi.
Önümüzdeki seçimlerde C.H.P. nin ne kadar şanslı bulunduğu bellidir. C.H.P. nin seçimleri kazanma şansı, daha ihtilâl öncesinden belli idi. Onun içindir ki, iktidardan düşmeyi göze alamıyacak kadar suç ve sorumluluk, yükü altına girmiş bulunan Demokrat Parti, geçen yıl, demokratik rejimi bütün bütün sona erdirmeğe kalkışmıştı.
İhtilâlden, hele siyasal faaliyete izin verildiğinden beri de, başka partilerin yalnız C.H.P ile uğraşmaları, adetâ bir C.H.P. kkompleksi içine düşmeleri, ve henüz iktidarda bulunmayan C.H.P. ye karşı aralarında şimdiden muhalefet yarışına çıkmaları, aleyhindeki bütün sinsi propagandalara rağmen, C. H. P. nin kuvvetine delildir.
Bu durumda, önümüzdeki secimler için çoğunluk sistemi alıkonulsa idi, C. H. P. belki de gerçekten ezici bir çoğunlukla Meclise, gelebilir, yasama organı içinde adetâ rakipsiz kalabilirdi.
Fakat C. H. P. Temsilciler Meclisindeki üyelerinin oyları ile, nispî temsil usulünün kabulünü sağlamış, öylece, rakipsiz kalmak, fiilî bir tek parti idaresi kurmak istediği yolundaki iddiaları bilfiil yalanlamıştır. Nispî temsil, önümüzdeki seçimlerden sonra, Millet Meclisinde, belli başlı bütün partilerin gerçek kuvvetleriyle orantılı olarak temsil edilebilmelerini sağlamaktadır.
Başka partilerden birinin sözcüsü durumundaki bir başyazar C. H. P. nin
«Şu anda 1946 dakinden daha inhisarcı»,
olduğunu ileri sürdüğü gün, çoğunlugu C. H. P. li üyeler tarafından verilen oylarla, Temsilciler Meclisi, demokratik hayatta inhisarcılık imkânlarını kesin olarak ortadan kaldırıyordu.
C. H. P. ye karşı cephe alanların bir başka iddiası da, C. H. P. nin, muhalefette vermiş olduğu sözlerden, şimdi işine gelmeyenleri tutmayacağı yolunda idi. C. H. P. güya 10 yıl Milleti aldatmıştı.
Çoğunluğu C. H P. li üyeler tarafından verilen oylarla Temsilciler Meclisinde nipsî temsilin kabul edilmesi, bu iddayı da bilfiil yalanlamıştır.
Nispî temsili kabul etmekle, C.H.P. liler, partilerinin, önümüzdeki seçimlerden sonra gerçekleşmesi beklenen iktidarını bir hayli sınırlamak pahasına da olsa programları ile ve İlk Hedefler Beyannamesi ile doğruluğuna inanarak vermiş bulundukları bir sözü, seve seve yerine getirmişlerdir.
Böylelikle, C.H.P. nin sözüne bağlılığı en çetin bir testten daha başarı ile geçmiş olmaktadır.
BÜLENT ECEVİT
Nispî temsil ve C.H.P
Temsilciler Meclisi, Milletvekili seçimleri için nispî temsil sistemini kabul etti. Çok sayıda Cumhuriyet Halk Partilinin üye bulunduğu bu Mecliste böyle bir karar alınmakla, C.H.P. ye yöneltilen bazı ithamların temelsizliği, haksızlığı kendiliğinden ortaya çıkmış olmaktadır.
İhtilâlden bu yana, hele siyasal faaliyete izin verildiğinden beri, C.H.P. ye karşı cepee alanların ileri sürdükleri iddialardan başlıcası, bu partinin hemen hemen rakipsiz, muhalefetsiz olarak iktidara geçip, devlet idaresini inhisar altına almak, memlekette fiilî bir tek parti diktatörlüğü kurmak istediği yolunda idi.
Önümüzdeki seçimlerde C.H.P. nin ne kadar şanslı bulunduğu bellidir. C.H.P. nin seçimleri kazanma şansı, daha ihtilâl öncesinden belli idi. Onun içindir ki, iktidardan düşmeyi göze alamıyacak kadar suç ve sorumluluk, yükü altına girmiş bulunan Demokrat Parti, geçen yıl, demokratik rejimi bütün bütün sona erdirmeğe kalkışmıştı.
İhtilâlden, hele siyasal faaliyete izin verildiğinden beri de, başka partilerin yalnız C.H.P ile uğraşmaları, adetâ bir C.H.P. kkompleksi içine düşmeleri, ve henüz iktidarda bulunmayan C.H.P. ye karşı aralarında şimdiden muhalefet yarışına çıkmaları, aleyhindeki bütün sinsi propagandalara rağmen, C. H. P. nin kuvvetine delildir.
Bu durumda, önümüzdeki secimler için çoğunluk sistemi alıkonulsa idi, C. H. P. belki de gerçekten ezici bir çoğunlukla Meclise, gelebilir, yasama organı içinde adetâ rakipsiz kalabilirdi.
Fakat C. H. P. Temsilciler Meclisindeki üyelerinin oyları ile, nispî temsil usulünün kabulünü sağlamış, öylece, rakipsiz kalmak, fiilî bir tek parti idaresi kurmak istediği yolundaki iddiaları bilfiil yalanlamıştır. Nispî temsil, önümüzdeki seçimlerden sonra, Millet Meclisinde, belli başlı bütün partilerin gerçek kuvvetleriyle orantılı olarak temsil edilebilmelerini sağlamaktadır.
Başka partilerden birinin sözcüsü durumundaki bir başyazar C. H. P. nin
«Şu anda 1946 dakinden daha inhisarcı»,
olduğunu ileri sürdüğü gün, çoğunlugu C. H. P. li üyeler tarafından verilen oylarla, Temsilciler Meclisi, demokratik hayatta inhisarcılık imkânlarını kesin olarak ortadan kaldırıyordu.
C. H. P. ye karşı cephe alanların bir başka iddiası da, C. H. P. nin, muhalefette vermiş olduğu sözlerden, şimdi işine gelmeyenleri tutmayacağı yolunda idi. C. H. P. güya 10 yıl Milleti aldatmıştı.
Çoğunluğu C. H P. li üyeler tarafından verilen oylarla Temsilciler Meclisinde nipsî temsilin kabul edilmesi, bu iddayı da bilfiil yalanlamıştır.
Nispî temsili kabul etmekle, C.H.P. liler, partilerinin, önümüzdeki seçimlerden sonra gerçekleşmesi beklenen iktidarını bir hayli sınırlamak pahasına da olsa programları ile ve İlk Hedefler Beyannamesi ile doğruluğuna inanarak vermiş bulundukları bir sözü, seve seve yerine getirmişlerdir.
Böylelikle, C.H.P. nin sözüne bağlılığı en çetin bir testten daha başarı ile geçmiş olmaktadır.
Files
Collection
Citation
“Nispî Temsil ve CHP,” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, accessed November 25, 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/1373.
