Yeni Sabah Neden Cezalandırıldı?
Başlık:
Yeni Sabah Neden Cezalandırıldı?
Kaynak:
Ulus, "Günün Işığında" No 13094, ss. 1, 5
Tarih:
1960-01-14
Lokasyon:
Atatürk Kitaplığı
Metin:
GÜNÜN IŞIĞINDA
Yeni Sabah neden cezalandırıldı?
Bülent ECEVİT
8 Ocak tarihli Yeni Sabah Gazetesinin başyazısında Alman milleti için verilen yargıları haksız, insafsız, yakışıksız bulmayacak pek az Türk olsa gerektir. Bu satırların yazarı da o yargıları haksız, insafsız, yakışıksız buLanlardan biridir.
Ama bir Türk gazetesinin, bir yabancı millet hakkındaki düşüncelerinden ötürü, üstelik hukuk dışı yollardan, cezalandırılması da herhalde haklı, insaflı, yakışık alır bir hareket sayılamaz.
İktidarı desteklediği sıralarda idarehanesi Başbakanın İstanbuldaki çalışma ve danışma merkezlerinden biri haline gelen Yeni Sabah gazetesinin, bir süredir iktidarı tenkid eden yazılar yayınladığı için artık iktidar başlarınca pek kötü gözle görülmekte olduğunu hep biliyoruz. Yeni Sabah gazetesi, iktidar aleyhine döner dönmez, memleket için zararlı bir müessese ilân edilmiş; Başbakanın yakın zamana kadar pek sever ve güvenir göründüğü, memleket meselelerini içli dışlı görüştüğü, sık sık fikir danıştığı bilinen gazete sahibi ise, Devlet Radyosundaki Hükümet sözcüsü tarafından, hiç bir medenî memlekette hiç bir yayın organının hiç bir kimse için kullanamıyacağı kadar ağır sözlerle tahkir edilmiştir.
Fakat, iktidara hücumlarından ötürü bu gazeteye, memleket menfaatlerini baltaladığını öne sürecek, sahibini en ağır dille kötüleyecek kadar kızan, sinirlenen iktidar başları, gazeteyi cezalandırmak icin, nedense, bir yabancı millete hücum etmesini beklemiş ve fırsat bilmişlerdir.
«Yeni Sabah», daha önce, iktidarı o kadar kızdıran yazılarından ötürü — iktidarı kızdıran başka bir çok gazeteler gibi — dâva edilebilirdi; edilmemiştir!
Hiç bir hukukî dayanağı olmayan, fakat Hükümetçe garip bir idarî ceza şekli olarak benimsenmiş olan resmî ilân kesme tedbiri, Yeni Sabah'a, iktidar hakkındaki yazılarından ötürü uygulanabilirdi; o da yapılmamıştır!
Bu hukuk dışı sübjektif cezanın, prensip olarak ilân edilmesinden aylar sonra, ilk uygulanış vesilesi, Yeni Sabah'ta bir yabancı millet için yayınlanan bir tenkid yazısı olmuştur.
Bu nastl izah edilebilir?
Türk gazeteleri için artık bazı yabancı memleketleri tenkid etmek, Türk Hükümetini tenkid etmekten daha ağır bir suç haline mi gelmiştir?.. Buna ihtimal verebilmek için, kapitülâsyonların geri geldiğine hükmetmek gerekir!
O yüzden, bu tatsız ihtimali bir yana itiyoruz... Bu tatsız ihtimal varit olmayınca da, şu iki izah tarzı akla geliyor:
1 — Yeni Sabah'a verilen idarî ceza, belki de bundan böyle Türkiye'de dost yabancı Hükümet veya milletleri tenkid eden yazılara verilecek cezaların ilkidir; aynı gerekçe ile zaman zaman belki başka Türk gazete ve dergileri de cezalandırılacaktır. Türkiye'de demokratik rejim gerileyip basın üzerindeki baskı arttıkça, iktisadî durum bozuldukça, dost yabancı memleketler basınında Demokrat Parti iktidarına yöneltilen tenkid yazıları çoğalıp ağırlaşmaktadır. İşte o türlü yazıları yayınlayan gazete ve dergilere karşı dost yabancı memleketlerin hükümetlerini tedbir almağa teşvik edebilmek için, iktidar, bu çareyi düşünmüş olabilir!. Öyle ki, yarın meselâ dost Almanya’da Türk Hükümetinin basın siyasetini tenkid eden bir yazı çıkınca, belki de Alman Hükümetine resmen başvurularak «biz sizin aleyhinizde yazan gazeteleri nasıl cezalandırıyorsak, sizden de bizim aleyhimizde yazan Alman gazetelerini cezalandırmanızı beklemek hakkımızdır» denebileceği tasarlanmakta ve belki böyle bir müracaatın hoş ve makul karşılanacağı, tesirli olacağı hayal edilmektedir!
2 — Akla gelen öbür izah tarzı ise şudur: Demokrat Parti iktidarının basına uyguladığı sert tedbirlerin dost demokratik memleketlerde uyandırdığı çok kötü tepkilere karşı iktidar, en yetkililerinin ağzından, o yabancı memleketlerde Türk basınını, Türk gazetecilerini kötülemek gibi yakışıksız bir çareye başvurmuştu; bu çareden umduğu sonucu alamayınca, şimdi ancak dost yabancı memleketlerin dikkatini o memleketler hakkında bazı gazetelerimizin yayınlayabilecekleri tenkid yakılarına çekmek suretiyle, basına karşı sert davranışına dışardan sempati toplayabileceğini düşünmüş olabilir!
Türk Hükümeti hakkındaki tenkidlerden ötürü bile şimdiye kadar hiç bir gazeteye verilmeyen bir idarî, sübjektif cezaya, bir Türk gazetesinin, ancak bir yabancı millet hakkındaki düşüncelerinden ötürü çarptırılmasının, yukarıda öne sürdüklerimizden daha akla yakın bir izahı varsa, bir an önce açıklanmasını, öylece şüphelerimizin dağıtılmasını bekleriz.
Bu yapılamadığı takdirde, Türkiye’deki Anti-demokratik kanun ve tedbirlerin, üyesi bulunduğumuz demokratik milletler topluluğunda uyandırdığı tepkilere gereken önemi verenler için, Demokrat Parti sorumlularının ileri sürdükleri hamiyetsizlik iddialarında ciddiyet ve samimiyet görmek büsbütün güç olacaktır.
Yeni Sabah neden cezalandırıldı?
Bülent ECEVİT
8 Ocak tarihli Yeni Sabah Gazetesinin başyazısında Alman milleti için verilen yargıları haksız, insafsız, yakışıksız bulmayacak pek az Türk olsa gerektir. Bu satırların yazarı da o yargıları haksız, insafsız, yakışıksız buLanlardan biridir.
Ama bir Türk gazetesinin, bir yabancı millet hakkındaki düşüncelerinden ötürü, üstelik hukuk dışı yollardan, cezalandırılması da herhalde haklı, insaflı, yakışık alır bir hareket sayılamaz.
İktidarı desteklediği sıralarda idarehanesi Başbakanın İstanbuldaki çalışma ve danışma merkezlerinden biri haline gelen Yeni Sabah gazetesinin, bir süredir iktidarı tenkid eden yazılar yayınladığı için artık iktidar başlarınca pek kötü gözle görülmekte olduğunu hep biliyoruz. Yeni Sabah gazetesi, iktidar aleyhine döner dönmez, memleket için zararlı bir müessese ilân edilmiş; Başbakanın yakın zamana kadar pek sever ve güvenir göründüğü, memleket meselelerini içli dışlı görüştüğü, sık sık fikir danıştığı bilinen gazete sahibi ise, Devlet Radyosundaki Hükümet sözcüsü tarafından, hiç bir medenî memlekette hiç bir yayın organının hiç bir kimse için kullanamıyacağı kadar ağır sözlerle tahkir edilmiştir.
Fakat, iktidara hücumlarından ötürü bu gazeteye, memleket menfaatlerini baltaladığını öne sürecek, sahibini en ağır dille kötüleyecek kadar kızan, sinirlenen iktidar başları, gazeteyi cezalandırmak icin, nedense, bir yabancı millete hücum etmesini beklemiş ve fırsat bilmişlerdir.
«Yeni Sabah», daha önce, iktidarı o kadar kızdıran yazılarından ötürü — iktidarı kızdıran başka bir çok gazeteler gibi — dâva edilebilirdi; edilmemiştir!
Hiç bir hukukî dayanağı olmayan, fakat Hükümetçe garip bir idarî ceza şekli olarak benimsenmiş olan resmî ilân kesme tedbiri, Yeni Sabah'a, iktidar hakkındaki yazılarından ötürü uygulanabilirdi; o da yapılmamıştır!
Bu hukuk dışı sübjektif cezanın, prensip olarak ilân edilmesinden aylar sonra, ilk uygulanış vesilesi, Yeni Sabah'ta bir yabancı millet için yayınlanan bir tenkid yazısı olmuştur.
Bu nastl izah edilebilir?
Türk gazeteleri için artık bazı yabancı memleketleri tenkid etmek, Türk Hükümetini tenkid etmekten daha ağır bir suç haline mi gelmiştir?.. Buna ihtimal verebilmek için, kapitülâsyonların geri geldiğine hükmetmek gerekir!
O yüzden, bu tatsız ihtimali bir yana itiyoruz... Bu tatsız ihtimal varit olmayınca da, şu iki izah tarzı akla geliyor:
1 — Yeni Sabah'a verilen idarî ceza, belki de bundan böyle Türkiye'de dost yabancı Hükümet veya milletleri tenkid eden yazılara verilecek cezaların ilkidir; aynı gerekçe ile zaman zaman belki başka Türk gazete ve dergileri de cezalandırılacaktır. Türkiye'de demokratik rejim gerileyip basın üzerindeki baskı arttıkça, iktisadî durum bozuldukça, dost yabancı memleketler basınında Demokrat Parti iktidarına yöneltilen tenkid yazıları çoğalıp ağırlaşmaktadır. İşte o türlü yazıları yayınlayan gazete ve dergilere karşı dost yabancı memleketlerin hükümetlerini tedbir almağa teşvik edebilmek için, iktidar, bu çareyi düşünmüş olabilir!. Öyle ki, yarın meselâ dost Almanya’da Türk Hükümetinin basın siyasetini tenkid eden bir yazı çıkınca, belki de Alman Hükümetine resmen başvurularak «biz sizin aleyhinizde yazan gazeteleri nasıl cezalandırıyorsak, sizden de bizim aleyhimizde yazan Alman gazetelerini cezalandırmanızı beklemek hakkımızdır» denebileceği tasarlanmakta ve belki böyle bir müracaatın hoş ve makul karşılanacağı, tesirli olacağı hayal edilmektedir!
2 — Akla gelen öbür izah tarzı ise şudur: Demokrat Parti iktidarının basına uyguladığı sert tedbirlerin dost demokratik memleketlerde uyandırdığı çok kötü tepkilere karşı iktidar, en yetkililerinin ağzından, o yabancı memleketlerde Türk basınını, Türk gazetecilerini kötülemek gibi yakışıksız bir çareye başvurmuştu; bu çareden umduğu sonucu alamayınca, şimdi ancak dost yabancı memleketlerin dikkatini o memleketler hakkında bazı gazetelerimizin yayınlayabilecekleri tenkid yakılarına çekmek suretiyle, basına karşı sert davranışına dışardan sempati toplayabileceğini düşünmüş olabilir!
Türk Hükümeti hakkındaki tenkidlerden ötürü bile şimdiye kadar hiç bir gazeteye verilmeyen bir idarî, sübjektif cezaya, bir Türk gazetesinin, ancak bir yabancı millet hakkındaki düşüncelerinden ötürü çarptırılmasının, yukarıda öne sürdüklerimizden daha akla yakın bir izahı varsa, bir an önce açıklanmasını, öylece şüphelerimizin dağıtılmasını bekleriz.
Bu yapılamadığı takdirde, Türkiye’deki Anti-demokratik kanun ve tedbirlerin, üyesi bulunduğumuz demokratik milletler topluluğunda uyandırdığı tepkilere gereken önemi verenler için, Demokrat Parti sorumlularının ileri sürdükleri hamiyetsizlik iddialarında ciddiyet ve samimiyet görmek büsbütün güç olacaktır.
Dosyalar
Koleksiyon
Alıntı
“Yeni Sabah Neden Cezalandırıldı?,” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, 22 Aralık 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/1135 ulaşıldı.
