Avrupa Kömür Pazarı
Başlık:
Avrupa Kömür Pazarı
Kaynak:
Son Havadis, "Dünya Politikası"
Tarih:
1953-02-15
Lokasyon:
Rahşan Ecevit Arşivi
Metin:
Dünya Politikası
Avrupa Kömür Pazarı
15-2-1953
Yazan: Bülent ECEVİT
10 şubat 1953, belki de Avrupa tarihinde bir dönüm noktası sayılacaktır. O gün, gece yarısından itibaren, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu üyesi 6 devlet, Fransa, Batı Almanya, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg arasında tek bir kömür, ham ve hurda demir pazarı kurulmuştur. Bu şekilde bir çelik pazarı da 10 nisanda açılacaktır.
Şimdiye kadar harpler, en çok, ekonomik sebeplerden çıkardı. Ekonomik menfaatlerin catısması karşısında en kuvvetli siyasî ve askerî anlaşmalar bile yıkılıverirdi. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ise, 6 endüstriel Batı Avrupa memleketini, ekonomik bünyelerinin en önemli unsurları bir araya getirilmek yoluyla birbirine bağlamaktadır. Bu tertibin, Almanya ile Fransa arasında ötedenberi süregelmiş ve harplere sebep olmuş olan menfaat çatışmalarına artık yer bırakmayacağı umulmaktadır.
Kömür ve Çelik Yüksek Otoritesi Başkanı Jean Monnet’nin bir dostu, bu konuda şöyle demiştir:
“Monnet, Fransa ile Almanya’nın ekonomik, siyasî ve askerî işlerini o kadar biribirine karıştırmak istiyor ki, artık kavga etmeye istek duyamayacaklar, böyle bir istek duysalar bile kavga etme imkânını bulamayacaklardır.”
Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ile yalnız ekonomik bir birleşme ortaya getirilmiş olmakla kalınmıyor; bu teşebbüs, Avrupa’nın birleşmesi, federal bir hâle gelmesi yolunda da ilk müsbet adımdır.
Tarihlerinde ilk defa olarak,6 Batı Avrupa devleti, aralarında, devletler üstü yetkileri haiz bir teşkilât kurmuş ve bağımsızlıklarından küçümsenmeyecek bir mikdarı bu teşkilâta devretmiş bulunuyor.
Kömür ve Çelik Yüksek Otoritesi, 6 memleketin kömür madenleri ve çelik ocakları üzerinde her türlü hakka sahip bir hükümet sayılabilir. Bu Otorite, sadece, 6 memleketin 78 temsilcisinden mürekkep bir Kömür ve Çelik Meclisine karşı sorumludur. Yani, münferit olarak, hiç bir üye devlet, Kömür ve Çelik Yüksek Otoritesinin işlerine doğrudan doğruya karışamamaktadır. Hattâ, altı memleket halkının seçmenleri de bu Otoriteye tesir edebilme imkânına malik değildir. Böylelikle, Kömür ve Çelik Topluluğunun, üye memleketler halkı arasında zaman zaman kendini gösterebilecek fikir değişiklerinden müteessir olmaması için gerekli tedbirler alınmış olmaktadır.
Yüksek Otorite, geliri bakımından bile bağımsızdır. Otoritenin masrafları için gerekli gelir, altı memleketteki kömür ve çelik müesseselerinden vergi olarak toplanacaktır. Vergiyi Yüksek Otorite kendisi toplayacağı için. münferit hükümetlerin bu işle de bir ilişiği olmayacaktır.
Yılda 200.000.000 liraya yaklaşacağı tahmin edilen gelir, en çok, tesisatın modernleştirilmesi, ve kömür ve çelik işçilerine ev inşaası için kullanılacaktır.
Müşterek çelik pazarı da acıldıktan sonra, 6 üye memleketten herhangi birindeki bir müşteri, kömür yahut çelik ihtiyaçlarını, üye memleketlerin herhangi birinden temin edebilecektir. Kömür ve çelik alış verişi bakımından altı memleket arasında hiç bir sınır yokmuş gibi hareket edilecektir. Arada ne gümrük ne de döviz engeleri bulunmayacak, hiç bir ihracaat yahut ithalât tahdidi olmayacaktır.
Ancak bu serbestliklerin gerçekleşmesi bir çok formaliteleri gerektirdiğinden, müşterek kömür pazarının bilfiil işlemeye başlaması için daha biraz zaman geçecektir.
Yüksek Otorite, altı memleketin kömür ve çelik piyasalarını birleştirirken fiyat ayarlamaları yapmak zorunda kalacak, bunun için de azamî fiyat hadlerini tesbit edecektir. Karşılaşılacak en büyük güçlüklerden biri bu bakımdandır. Meselâ Belçika’da kömür fiyatı vasatın çok üstündedir. Bunu vasat seviyeye indirmek için, Yüksek Otorite, Belçika kömür madenleri beş yıl finanse edecektir.
Müşterek kömür, demir ve çelik pazarının tam olarak çalışmaya başlaması, şüphesiz, 6 memleket arasındaki yakınlaşmayı bir federasyon şekline götürecek olan başka tedbirlere de yol açacaktır.
Meselâ bu arada, 6 memleketin zamanla tek bir para kabul etmeleri bile beklenebilir.
Altı Batı Avrupa memleketi arasındaki bu yakınlaşma, en sağlam temeller üzerine kurulmuş olmaktadır. Millî ekonomilerini tamamile biribirine meczeden bu memleketlerin, bir daha, isteseler de, ayrılmaları imkânsız hale gelmiş olacaktır.
Avrupa Kömür Pazarı
15-2-1953
Yazan: Bülent ECEVİT
10 şubat 1953, belki de Avrupa tarihinde bir dönüm noktası sayılacaktır. O gün, gece yarısından itibaren, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu üyesi 6 devlet, Fransa, Batı Almanya, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg arasında tek bir kömür, ham ve hurda demir pazarı kurulmuştur. Bu şekilde bir çelik pazarı da 10 nisanda açılacaktır.
Şimdiye kadar harpler, en çok, ekonomik sebeplerden çıkardı. Ekonomik menfaatlerin catısması karşısında en kuvvetli siyasî ve askerî anlaşmalar bile yıkılıverirdi. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ise, 6 endüstriel Batı Avrupa memleketini, ekonomik bünyelerinin en önemli unsurları bir araya getirilmek yoluyla birbirine bağlamaktadır. Bu tertibin, Almanya ile Fransa arasında ötedenberi süregelmiş ve harplere sebep olmuş olan menfaat çatışmalarına artık yer bırakmayacağı umulmaktadır.
Kömür ve Çelik Yüksek Otoritesi Başkanı Jean Monnet’nin bir dostu, bu konuda şöyle demiştir:
“Monnet, Fransa ile Almanya’nın ekonomik, siyasî ve askerî işlerini o kadar biribirine karıştırmak istiyor ki, artık kavga etmeye istek duyamayacaklar, böyle bir istek duysalar bile kavga etme imkânını bulamayacaklardır.”
Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ile yalnız ekonomik bir birleşme ortaya getirilmiş olmakla kalınmıyor; bu teşebbüs, Avrupa’nın birleşmesi, federal bir hâle gelmesi yolunda da ilk müsbet adımdır.
Tarihlerinde ilk defa olarak,6 Batı Avrupa devleti, aralarında, devletler üstü yetkileri haiz bir teşkilât kurmuş ve bağımsızlıklarından küçümsenmeyecek bir mikdarı bu teşkilâta devretmiş bulunuyor.
Kömür ve Çelik Yüksek Otoritesi, 6 memleketin kömür madenleri ve çelik ocakları üzerinde her türlü hakka sahip bir hükümet sayılabilir. Bu Otorite, sadece, 6 memleketin 78 temsilcisinden mürekkep bir Kömür ve Çelik Meclisine karşı sorumludur. Yani, münferit olarak, hiç bir üye devlet, Kömür ve Çelik Yüksek Otoritesinin işlerine doğrudan doğruya karışamamaktadır. Hattâ, altı memleket halkının seçmenleri de bu Otoriteye tesir edebilme imkânına malik değildir. Böylelikle, Kömür ve Çelik Topluluğunun, üye memleketler halkı arasında zaman zaman kendini gösterebilecek fikir değişiklerinden müteessir olmaması için gerekli tedbirler alınmış olmaktadır.
Yüksek Otorite, geliri bakımından bile bağımsızdır. Otoritenin masrafları için gerekli gelir, altı memleketteki kömür ve çelik müesseselerinden vergi olarak toplanacaktır. Vergiyi Yüksek Otorite kendisi toplayacağı için. münferit hükümetlerin bu işle de bir ilişiği olmayacaktır.
Yılda 200.000.000 liraya yaklaşacağı tahmin edilen gelir, en çok, tesisatın modernleştirilmesi, ve kömür ve çelik işçilerine ev inşaası için kullanılacaktır.
Müşterek çelik pazarı da acıldıktan sonra, 6 üye memleketten herhangi birindeki bir müşteri, kömür yahut çelik ihtiyaçlarını, üye memleketlerin herhangi birinden temin edebilecektir. Kömür ve çelik alış verişi bakımından altı memleket arasında hiç bir sınır yokmuş gibi hareket edilecektir. Arada ne gümrük ne de döviz engeleri bulunmayacak, hiç bir ihracaat yahut ithalât tahdidi olmayacaktır.
Ancak bu serbestliklerin gerçekleşmesi bir çok formaliteleri gerektirdiğinden, müşterek kömür pazarının bilfiil işlemeye başlaması için daha biraz zaman geçecektir.
Yüksek Otorite, altı memleketin kömür ve çelik piyasalarını birleştirirken fiyat ayarlamaları yapmak zorunda kalacak, bunun için de azamî fiyat hadlerini tesbit edecektir. Karşılaşılacak en büyük güçlüklerden biri bu bakımdandır. Meselâ Belçika’da kömür fiyatı vasatın çok üstündedir. Bunu vasat seviyeye indirmek için, Yüksek Otorite, Belçika kömür madenleri beş yıl finanse edecektir.
Müşterek kömür, demir ve çelik pazarının tam olarak çalışmaya başlaması, şüphesiz, 6 memleket arasındaki yakınlaşmayı bir federasyon şekline götürecek olan başka tedbirlere de yol açacaktır.
Meselâ bu arada, 6 memleketin zamanla tek bir para kabul etmeleri bile beklenebilir.
Altı Batı Avrupa memleketi arasındaki bu yakınlaşma, en sağlam temeller üzerine kurulmuş olmaktadır. Millî ekonomilerini tamamile biribirine meczeden bu memleketlerin, bir daha, isteseler de, ayrılmaları imkânsız hale gelmiş olacaktır.
Dosyalar
Koleksiyon
Alıntı
“Avrupa Kömür Pazarı,” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, 3 Aralık 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/101 ulaşıldı.
