Yaşayan Parti Toplanabilen Partidir

Yaşayan Parti Toplanabilen Partidir 

Ulus, "Günün Işığında", s. 3 

1958-05-27 

Atatürk Kitaplığı 

GÜNÜN IŞIĞINDA

BÜLENT ECEVİT

YAŞAYAN PARTİ TOPLANABILEN PARTİDİR

PARTİLERİN meşruluklarını ve demokratik hüviyetlerini koruyabilmeleri için birinci şart, kanun ve tüzük hükümlerine uymalarıdır. Bu bakımdan, partilerin kongrelerini yapmaları, bir hak olmanın da üstünde, kaçınılmaz bir ödevdir.

Ama Demokrat Parti iktidarının İçişleri Bakanı Bay Gedik, Cumhuriyet Halk Partisi teşkilâtının bu ödevi yerine getirmesine, kanun ve, tüzük hükümlerine uygun davranmasına taahmmül edemiyor.

CHP. Ordu Milletvekili Sayın Ferda Güley'le 23 Mayıs günü Meclisteki tartışmasında Bay Gedik, CHP Teşkilâtının kanun ve tüzük hükümlerini yerine getirmesini bir suç gibi göstermiş; İstanbul'da bir pazar günü 39 kongre yapmasına takılmış, böyle giderse kongrelere engel olacağını söylemiştir.

Oysa bir hukuk devletinde idareye düşen ödev, partilerin kanun ve tüzük hükümlerini yerine getirmelerine engel olmak değil, tersine, kanun ve tüzük hükümlerini yerine getirmekten kaçan partileri takip etmektir.

Demokrat Partinin, kendi tüzüğü gereğince Büyük Kongresini 2 yılda bir yapması gerekirken bu süre çoktan dolmuştur ve henüz Büyük Kongre için bir hareket yoktur. Teşkilât kademelerinin kongreleri de yapılmamakta veya yapılamamaktadır. Arada yapılanlar olsa bile, bu kongrelerin çoğu, polis müdahalesine ihtiyaç gösterecek kadar çığırından çıkmaktadır.

Bay Namık Gedik, kendi partisinin düştüğü bu duruma çare düşünecek yerde, şimdi CHP. nin ödevlerini yerine getirmesine çatıyor.

Cumhuriyet Halk Partisinin İstanbul'da bir pazar gününde 39 kongre yapabilmesi, rakip bir teşekkül olarak Demokrat Partiyi sinirlendirebilir, kıskandırabilir. Ama bir İçişleri Bakanının, hem de Demokrat Partinin değil bütün Türk milletinin İçişleri Bakanı olduğunda ısrar eden, aksinin söylenmesine tahammül edemeyen bir İçişleri Bakanının, buna sinirlenmeğe hakkı yoktur.

Bir hafta tatilinde CHP. İstanbul teşkilâtının 39 kongresi yapılırken, DP teşkilâtının tek bir kongresi yapılamıyorsa, bu, DP. teşkilâtına kıyasla C.H.P. teşkilâtının ne kadar canlı, ilgi çekici, kanunlara ve tüzüğüne ne kadar saygılı olduğundan başka birşey göstermez.

Bir muhalefet partisi teşkilâtını, canlı olduğu için, halkın ilgisini çektiği için, kanun ve tüzük hükümlerine uygun çalıştığı için suçlandırmak ve Meclis kürsüsünden tehdit etmek, meşruluğuna ve milliliğine toz kondurulmasına tahammül edemiyen bir iktidarın İçişleri Bakanına yaraşmaz.

Yaşayan, meşru ve demokratik partiler, her şeyden önce, toplanabiien partilerdir. Yaşayan partiler kongrelerini, yapmağa mecbur oldukları kongrelerini, elbette yapacaklardır.

Yapmazlarsa, yapamazlarsa, canlı, meşru ve demokratik birer parti olmaktan çıktıklarına hükmedilir.

Demokrat Parti bugün kongre yapamıyan bir parti durumuna düşmüştür. Birçok başka yönlerden olduğu gibi, bu yönden de, Demokrat Parti artık bir demokrasi garibesidir.

Kongrelerini, hele Büyük Kongresini yaparsa, yani bir partinin teşkilât olarak göstermesi şart olan asgarî faaliyeti gösterir, canlılığını, yaşayan bir uzviyet olduğunu belirtecek herhangi bir harekette bulunursa, dağılıvereceğinden korkulmaktadır.

Öyle ki, temel atma törenlerine dinleyici bulabilmek için hiç bir gayret ve masraftan kaçınmayan, her çareye başvuran iktidar, kendi partisinin kongrelerine üye ve dinleyici toplayamaz veya toplamağa cesaret edemez olmuştur.

Onun için, Bay Gedik'ln kendisine «Demokrat Parti İçişleri Bakanı» diye hitap edilmesinden gocunmağa, sinirlenmeğe belki de bir bakıma hakkı vardır: Ortada bir «Demokrat Parti» kalmış mıdır ki Bay Gedik onun bakanı olsun?..

Teşkilât çalışması bakımından CHP. de DP. ile bir hizaya getirilebilse, yani kıpırdanamaz, sesini çıkaramaz, kongrelerini bile yapamaz hale sokulabilse idi, Sayın Ferda Güley'in Mecliste dediği gibi, bu memleket bir «ölüler evi» ne dönerdi.

Ama buna imkân yoktur. Halkının yarıdan çoğu, bütün baskı ve engellere rağmen, bir muhalefet partisine yalnız bir ilde ve yalnız bir pazar gününde 39 kongre yaptırabilecek kadar canlı ve heyecanlı iken, Bay Gedik bu memleketi, Demokrat Parti teşkilâtının perdeleri inik, kapıları kilitli, içleri soluksuz binaları gibi, bir «ölüler evi» haline getiremez.