Devletten Aylıklı Gazetecilik
Başlık:
Devletten Aylıklı Gazetecilik
Kaynak:
Ulus, "Günün Işığında", s. 3
Tarih:
1957-11-29
Lokasyon:
Atatürk Kitaplığı, 152/36
Metin:
GÜNÜN IŞIĞINDA
Devletten aylıklı gazetecilik
Bülent Ecevit
HÜR bir ülkede gazeteler hükümetin gönlünü hoş etmek için çıkmazlar. Tersine, gerekli gördükçe hükümeti denetlemek onların başlıca ödevidir.
Fakat şimdi Türkiye'de hükümet, basını bu ödevinden bütün bütün alıkoymak kararındadır. Yıl başından itibaren Türkiye'de gazetelerin yaşıyabilmelerl için birinci şart, hükümetin gönlünü hoş etmek olacaktır. Böylece yıl başından itibaren Türkiye, artık en iyimser kimselerin bile «hür» olduğunu iddia edemiyecekleri bir ülke olacaktır.
Özel ilânlar hakkında çıkardığı kararnameyle, hükümet, yayınlarını beğenmediği gazeteleri ilânsız bırakıp iflâsa mahkûm etme yetkisini kendi kendine tanımış olmaktadır.
Kararname yürürlüğe konulduktan sonra Türkiye'de gazetiler denetleme ödevlerini yapmakla hükümetin işine gelmeyen gerçekleri açıklamakla, kendi kendilerini başlıca gelir kaynaklarından yoksun bırakmış olacaklarını bileceklerdir.
Ağır cezalarla sorumluluk duygusunu yenemediği, tersine, büsbütün keskinleştirdiği; menfaatler sağlamakla vicdanını satın alamadığı, tersine, büsbütün sağlamlaştırdığı namuslu Türk gazetecilerinden Demokrat Parti İktidarı, şimdi, dünyanın hiç bir yerinde görülmedik ölçüde çirkin bir usulle öç almağa kalkışmaktadır. Basın hürriyetine son vermek için gazeteleri doğrudan doğruya birer devlet veya kamu müessesesi ilân etmek veya basını sansürden geçirmek, herhalde daha az çirkin çünkü daha dürüst bir usul olurdu.
Ortada şimdiden, devlet parasıyla çıkan bazı sözde gazeteler vardır. Yeni kararname yürürlüğe konulduktan sonra, her nüshası üzerinden zarar ederek çıkmayı göze alamıyacak bütün gazeteler, ya kapanmak ya da devlet parasıyla çıkmak zorunda kalacaklardır.
1 Ocaktan itibaren, öyle, devletin tahsis edeceği parayla çıkmak zorunda bırakılacak gazetelerin kaderi, D. P. iktidara geldiğinden beri devlet parasıyla çıkan o sözde gazetelerin kaderiyle, hiç şüphesiz, bir olacaktır: Yâni bu gazeteler de, öteki beslemeler gibi, okunmayacak, okunsalar bile inanılmayacaklardır!
Türk basınına, hükümetin son kararnamesiyle düşünülen hüviyet verilebilirse, okuyucu için artık Türk gazetelerinin değeri birer el ilânının değerinden ileri geçemiyecektir.
Demokrat Parti iktidarı eğer, sarsılan, hele bu kararname ile büsbütün yıkılmağa mahkûm olan itibarını böyle el ilânlarının övgüleriyle veya susuşuyla geri kazanabileceğini sanıyorsa kendi kendini aldatmaktadır.
Fakat bizim tesellimiz, hürriyetsiz gazetecilik olamıyacağını, devletten aylıklı gazetecilik yapılamıyacağını bilen namuslu Türk gazetecilerinin, bu tedbirle de susturulamıyacaklarına, doğru bildiklerini yazmak, halkoyuna ulaştırmak imkânını bulacaklarına inancımızdır.
Gazeteler, hükümetin tasvibini kazanmadıkça yaşıyamaz duruma düşürülürlerse, namuslu gazeteciler, ödevlerini yapabilmek için, elbette, alışılmış gazete kurumundan daha başka imkânlar, daha başka yayın yolları arayacak, bulacak, yaratacaklardır.
Son seçimlerde Türk halkının yarıdan çoğu, çıkarılan bütün engellere rağmen, hürriyetini hiç bir şeye değişmiyeceğini, hiç bir baskı ve tehdit karşısında feda etmiyeceğini, mümkün olan açıklıkla anlatmıştır.
Namuslu Türk gazetecileri, yıl başından itibaren en çetin devresine girecek şerefli mücadelelerinde, kendilerini destekliyeceğini, kendilerinden hizmet beklediğini bildikleri bu çoğunluktan cesaret ve kuvvet alacaklardır.
Bir azınlık partisi durumuna düştüğünü görmenin ve bu düşüşü en ağır baskı tedbirleriyle bile önliyememenin telâş ve kaygısı içinde bulunan Demokrat Parti, artık Türkiye'de, çoğunluğun dilediği gibi konuşmasına, yazışmasına engel olamıyacaktır. Bu uğurda başvuracağı her baskı tedbiri, her tertip, kendisini daha küçük bir azınlık partisi durumuna düşürecek, ve nihayet Demokrat Parti, memlekette, besleme ilân gazetelerinden başka, yâni kendi kuru nefesinden başka, bir desteği kalmadığını anlıyacaktır.
Devletten aylıklı gazetecilik
Bülent Ecevit
HÜR bir ülkede gazeteler hükümetin gönlünü hoş etmek için çıkmazlar. Tersine, gerekli gördükçe hükümeti denetlemek onların başlıca ödevidir.
Fakat şimdi Türkiye'de hükümet, basını bu ödevinden bütün bütün alıkoymak kararındadır. Yıl başından itibaren Türkiye'de gazetelerin yaşıyabilmelerl için birinci şart, hükümetin gönlünü hoş etmek olacaktır. Böylece yıl başından itibaren Türkiye, artık en iyimser kimselerin bile «hür» olduğunu iddia edemiyecekleri bir ülke olacaktır.
Özel ilânlar hakkında çıkardığı kararnameyle, hükümet, yayınlarını beğenmediği gazeteleri ilânsız bırakıp iflâsa mahkûm etme yetkisini kendi kendine tanımış olmaktadır.
Kararname yürürlüğe konulduktan sonra Türkiye'de gazetiler denetleme ödevlerini yapmakla hükümetin işine gelmeyen gerçekleri açıklamakla, kendi kendilerini başlıca gelir kaynaklarından yoksun bırakmış olacaklarını bileceklerdir.
Ağır cezalarla sorumluluk duygusunu yenemediği, tersine, büsbütün keskinleştirdiği; menfaatler sağlamakla vicdanını satın alamadığı, tersine, büsbütün sağlamlaştırdığı namuslu Türk gazetecilerinden Demokrat Parti İktidarı, şimdi, dünyanın hiç bir yerinde görülmedik ölçüde çirkin bir usulle öç almağa kalkışmaktadır. Basın hürriyetine son vermek için gazeteleri doğrudan doğruya birer devlet veya kamu müessesesi ilân etmek veya basını sansürden geçirmek, herhalde daha az çirkin çünkü daha dürüst bir usul olurdu.
Ortada şimdiden, devlet parasıyla çıkan bazı sözde gazeteler vardır. Yeni kararname yürürlüğe konulduktan sonra, her nüshası üzerinden zarar ederek çıkmayı göze alamıyacak bütün gazeteler, ya kapanmak ya da devlet parasıyla çıkmak zorunda kalacaklardır.
1 Ocaktan itibaren, öyle, devletin tahsis edeceği parayla çıkmak zorunda bırakılacak gazetelerin kaderi, D. P. iktidara geldiğinden beri devlet parasıyla çıkan o sözde gazetelerin kaderiyle, hiç şüphesiz, bir olacaktır: Yâni bu gazeteler de, öteki beslemeler gibi, okunmayacak, okunsalar bile inanılmayacaklardır!
Türk basınına, hükümetin son kararnamesiyle düşünülen hüviyet verilebilirse, okuyucu için artık Türk gazetelerinin değeri birer el ilânının değerinden ileri geçemiyecektir.
Demokrat Parti iktidarı eğer, sarsılan, hele bu kararname ile büsbütün yıkılmağa mahkûm olan itibarını böyle el ilânlarının övgüleriyle veya susuşuyla geri kazanabileceğini sanıyorsa kendi kendini aldatmaktadır.
Fakat bizim tesellimiz, hürriyetsiz gazetecilik olamıyacağını, devletten aylıklı gazetecilik yapılamıyacağını bilen namuslu Türk gazetecilerinin, bu tedbirle de susturulamıyacaklarına, doğru bildiklerini yazmak, halkoyuna ulaştırmak imkânını bulacaklarına inancımızdır.
Gazeteler, hükümetin tasvibini kazanmadıkça yaşıyamaz duruma düşürülürlerse, namuslu gazeteciler, ödevlerini yapabilmek için, elbette, alışılmış gazete kurumundan daha başka imkânlar, daha başka yayın yolları arayacak, bulacak, yaratacaklardır.
Son seçimlerde Türk halkının yarıdan çoğu, çıkarılan bütün engellere rağmen, hürriyetini hiç bir şeye değişmiyeceğini, hiç bir baskı ve tehdit karşısında feda etmiyeceğini, mümkün olan açıklıkla anlatmıştır.
Namuslu Türk gazetecileri, yıl başından itibaren en çetin devresine girecek şerefli mücadelelerinde, kendilerini destekliyeceğini, kendilerinden hizmet beklediğini bildikleri bu çoğunluktan cesaret ve kuvvet alacaklardır.
Bir azınlık partisi durumuna düştüğünü görmenin ve bu düşüşü en ağır baskı tedbirleriyle bile önliyememenin telâş ve kaygısı içinde bulunan Demokrat Parti, artık Türkiye'de, çoğunluğun dilediği gibi konuşmasına, yazışmasına engel olamıyacaktır. Bu uğurda başvuracağı her baskı tedbiri, her tertip, kendisini daha küçük bir azınlık partisi durumuna düşürecek, ve nihayet Demokrat Parti, memlekette, besleme ilân gazetelerinden başka, yâni kendi kuru nefesinden başka, bir desteği kalmadığını anlıyacaktır.
Dosyalar
Koleksiyon
Alıntı
“Devletten Aylıklı Gazetecilik,” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, 25 Nisan 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/920 ulaşıldı.
