Bilime saygısızlık

Bilime saygısızlık 

Ulus, "Uzaktan" s. 3 

1957-04-01 

Atatürk Kitaplığı, 152/35 

UZAKTAN

Bilime saygısızlık

BUNDAN önce çıkan «Siyaset ve Üniversiteler" başlıklı yazımızı postaladıktan sonra gelen gazetelerde, Çalışma Bakanı Mümtaz Tarhan'ın Anadolu Ajansına verdiği bir demeç vardı. Bu demeci okurken, Demokrat Parti iktidarının üniversitelere ve bilim kurumlarına saygısızlığını hiç de gözümüzde büyültmemiş olduğumuzu, tersine, bu saygısızlığın gün geçtik arttığını bir kere daha anladık.

Çalışma Bakanı, demecinde, «İşçi ve Sendikacı eğitimi mevzuu, Çalışma Vekâletinin vazifeleri cümlesinden olduğuna göre bir ilim enstitüsünün bu Vekâlete ait bir vazifeyi üzerine almağa kalkması gayretinin ne gibi maksatlara matuf olduğunu kestirmeye imkân yoktur,» diyordu.

Çalışma Bakanının işçi ve sendikacılık konusundaki düşünceleri başka alanlara da uygulanacak olursa, meselâ, memleketin iktisadî dertleri Ekonomi ve Ticaret Bakanlığının «vazifeleri cümlesinden olduğuna göre,» İktisat Fakültesinde memleketin iktisadî meselelerine temas edilmemesi, vatandaş hak ve hukuku ile ilgili meseleler Adalet Bakanlığının «vazifeleri cümlesinden olduğuna göre», Hukuk Fakültesinde bu meselelerden söz edilmemesi gerekir.

Bildiğimiz kadar iş ve işçi sendikaları konuları, bugün memleketimizde Çalışma Bakanlığı yapmakta olan kimsenin ihtisas alanına giremez. Ona rağmen, Çalışma Bakanının, kendisini bu konularda bir bilim kurumundan daha yüksek bir uzman gibi görmesi ne kadar garipse, «ilmî hüviyeti, hattâ bir ilk tahsil belgesi olmayan», fakat işçi ve sendikacılık konularında tecrübe sahibi bulunan kimselerin böyle bir kurumca tertiplenmiş bir konferansa çağırılmalarını anlıyamaması da o kadar garitpir.

Bugün bazı milletvekilleri gibi, memleketimizde en yüksek siyasal mevkii işgal eden, ve memleket kaderine geniş ölçüde hâkim bulunan herhangi bîr şahsın da ilk öğrenim belgesi olmıyabilir. Ama o zatın, elinde ilk öğrenim belgesi bulunmadığı gerekçesiyle, işgal ettiği mevkie lâyık görmemek herhalde kimsenin aklından geçmiyordur. İşçi ve sendikacılık meselelerinde tecrübeli bir sendikacının, eğitim derecesi ne olursa olsun, bu meselelerle ilgili bir bilimsel toplantıya konferansçı olarak çağırılmasını normal saymamız gerekir.

Bir bilim kurumunun konferansçı olarak kimlerden faydalanıp kimlerden faydalanamıyacağını, siyaset adamları, bilim kurumunun başında bulunanlardan daha iyi tayin edemezler.

Kaldı ki, Çalışma Bakanının isçi ve sendikacılık konularındaki muhtelif demeçleriyle bir işçi temsilcisinin, idarî makamlarca verilmesi önlenen konferansını gazetelerde okuyanlar, o işçi temsilcisinin bu konularda Çalışma Bakanından yalnız daha tecrübeli değil, daha bilgili de olduğunu kestirebilmekte herhalde güçlük çekmezler.

Oysa, üniversite profesörleri bile, o tecrübeli işçi temsilcisinin görüşlerinden faydalanmak isteyecek kadar tevazu gösterirlerken, sosyal konulardaki bilimsel yetkisi ancak — Bakanlık islerinden ayrıldığı vakitte — bir ortaokulda fahrî yurtbilgisi dersleri okutmasına elveren bir Bakan, sosyal siyaset konularında profesörlük katına yükselmiş kimseleri bile hiç çekinmeden küçümseyebilmekte, kendisinden ve Bakanlığından daha az yetkili görebilmektedir.

Bilime, uzmanlığa saygı, demokrasinin en üstün niteliklerinden biridir. Bugün memleketimizde iktidar ileri gelenlerince üniversitelere, bilim kurumlarına yöneltilen yersiz müdahaleler, hakaret derecesine varan saygısızlıklarsa Demokrat Parti iktidarının «demokrasi ilimî» ni karanlık bir Ortaçağ zihniyetinde aradığını göstermektedir.

Özledikleri huzuru artık ancak öyle bir karanlıktan umabilecek hale gelmiş siyaset adamları, ergeç hayal kırıklığına uğrayacaklardır. Çünkü Türkiye'nin pencereleri, yirminci yüzylı Batı uygarlığının aydınlık zihniyetine, canlandırıcı iklimine, bir daha kapanmamak üzere açılmıştır.

Cambiridge Mass.

Bülent ECEVİT