Güven Oyundan Sonra
Başlık:
Güven Oyundan Sonra
Kaynak:
Son Havadis, "Dünya Politikası"
Tarih:
1953-01-08
Lokasyon:
Rahşan Ecevit Arşivi
Metin:
8/1/1953
Dünya Politikası
Güven oyundan sonra
Bülent ECEVİT
Rene Mayer’in dün Mecliste güven oyu olması ile, Fransa’daki kabine buhranının sona ereceği ümidi kuvvetlenmiştir. Şimdi sıra kabinenin kurulmasına kalmıştır.
Bundan, Batı dünyasının ferahlık duyması beklenirdi. Fakat, Londra ve Washington’dan gelen ilk yorumlara göre hiç te öyle olmamıştır. Tersine, İngiliz ve Amerikan siyasî çevrelerinin, şimdi daha büyük bir kaygıya düştükleri anlaşılmaktadır.
Bu kaygının ne kadar yerinde olduğunu kestirebilmek için, Mayer’in Mecliste söylediklerini tam olarak bilmemiz gerekir. Maamafih, Ajansların verdiği özetlerden de, Mayer’in kaygı uyandıran sözleri hakkında az çok bir fikir edinilmektedir.
Mayer, Avrupa Savunma Topluluğu anlaşması tasvibedilmek üzere Mecliste görüşülürken, hükümetin bu anlaşma tasarısında gerekli değişiklikleri yapacağını belirtmiştir.
Yeni Fransız Başbakanının, bu sözlerle, Avrupa Savunma Topluluğu Anlaşmasına, ve bu Anlaşma sayesinde bir Alman Ordusu kurulmasına alehdar olanları tatmin etmek istediği anlaşılmaktadır.
Mayer, de Gaulle’cüleri elde etmezse Mecliste yeteri kadar güven oyu alamayacağını anlamış, ve, Londra siyasî çevrelerindeki tahminlere göre, bu grupa, en ilgilendikleri bir konuda, Avrupa Savunma Topluluğu konusunda, taviz vermeye razı olmuştur.
XXX
Avrupa Savunma Ordusu düşüncesinin ortaya atılmasında başlıca amiller şunlardı, denebilir.
1 — Atlantik Paktı Teşkilâtının genişlemesile, Batı Avrupa’nın kendi kendini savunma gücü dağılmış, Atlantik Paktı Teşkilâtından önce kurulan Avrupa Birliğinin bölgeci gayelerinden uzaklaşılmış oluyordu. Altı Batı Avrupa devleti, yani Fransa, İtalya, Batı Almanya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg arasında kurulacak bir savunma sistemi bu bölgenin güvenliğini arttıracaktır.
2 — Avrupa Kömür ve Çelik Birliği ile Avrupa Savunma Birliğinin koordine edilmesi, Batı Avrupa’da bir federasyon kurulması için gerekli temeli sağlamış olacaktı. Netekim, Avrupa Siyasî Birliği teklifi ile de böyle bir federasyon kurulması ileri sürülmektedir.
3 — Avrupa Konseyine pasif kalmak zorunu duyan İngiltere, savunma bakımından birleşecek bir Batı Avrupa ile daha aktif iş birliği yapabilecekti.
4 — Batı Avrupa güvenliği için bir zaruret olan Batı Almanya Ordusu, en tehlikesiz bir yoldan kurulmuş olacaktı.
Avrupa Savunma Birliğinden beklenen en pratik fayda bu sonuncusuydu. Çünkü Batı Almanya er geç tam bağımsızlığına kavuşup ordusunu kuracaktı. Bir takım engeller çıkararak bunu geciktirmek, Batı Almanya’yı devamlı bir tehlike icinde bırakıyordu. Oysaki Batı Almanva’nın tehlikede olması, diğer Batı Avrupa devletleri için de ayni derecede büyük bir tehlike idi. Öbür taraftan, bağımsız bir Batı Almanya’nın postansiyel gücü, hele arada Saar meselesi gibi hâlledilmemiş meseleler kaldıkça, Fransa’yı ürkütüyordu.
Almanya’nın silâhlanmasına, Fransa’yı kuşkulandırmadan imkân vermenin en uygun yolu, Avrupa Savunma birliği yolu idi. Bu birlik, altı devletin silâhlı kuvvetlerini kordine edecek. aşağı yukarı tek bir ordu hâline getirecekti. Böyle bir tertib içinde, üye devletlerden hiç birinin ordusu. diğeri için tehlikeli sayılmazdı.
Fakat Fransa övle düşünmüyor. Geçmişin izlerini zihninden silmeyen Fransızlar, Almanlara karşı, bir türlü, tam güven besleyemiyorlar.
Onun için, Fransa, kendi kuvvetinden emin oluncaya kadar, Almanya’nın, nasıl bir formülle olursa olsun, silâhlanmasını istememektedir.
Fransa’nın kendi kuvvetinden emin olabilmesi için de, Hindi Çinîdeki savaşın sona ermesi gerekiyor. Çünkü bu savaş devam ettikçe, Fransa, bütün silâhlı kuvvetlerini Avrupa’da toplayamamaktadır.
O yüzden, söylentilere göre, Hindiçini meselesi, Churchill - Eisenhower görüşmelerinde ele alınan en önemli konulardan birini teşkil etmektedir. Amerika’nın Hindiçini’ye maddî yardımını arttırması sağlanmakla, buradaki durumun düzelmesi çabuklaştırılmış olacaktır. Rene Mayer’in programından duyulan kaygılar, İngilizlerin yeni Amerikan hükümetini, Uzak Doğuda harb ateşini yaymaktansa Hindiçini meselesini bir an önce neticelendirmek lüzumuna ikna etmesini kolaylaştırılabilir.
Onun için, Churchill’le Eisenhower’in görüştükleri şu sıralarda, Mayer’in kaygı uyandırıcı bir tavır takınması belki de hayırlı olacaktır.
Dünya Politikası
Güven oyundan sonra
Bülent ECEVİT
Rene Mayer’in dün Mecliste güven oyu olması ile, Fransa’daki kabine buhranının sona ereceği ümidi kuvvetlenmiştir. Şimdi sıra kabinenin kurulmasına kalmıştır.
Bundan, Batı dünyasının ferahlık duyması beklenirdi. Fakat, Londra ve Washington’dan gelen ilk yorumlara göre hiç te öyle olmamıştır. Tersine, İngiliz ve Amerikan siyasî çevrelerinin, şimdi daha büyük bir kaygıya düştükleri anlaşılmaktadır.
Bu kaygının ne kadar yerinde olduğunu kestirebilmek için, Mayer’in Mecliste söylediklerini tam olarak bilmemiz gerekir. Maamafih, Ajansların verdiği özetlerden de, Mayer’in kaygı uyandıran sözleri hakkında az çok bir fikir edinilmektedir.
Mayer, Avrupa Savunma Topluluğu anlaşması tasvibedilmek üzere Mecliste görüşülürken, hükümetin bu anlaşma tasarısında gerekli değişiklikleri yapacağını belirtmiştir.
Yeni Fransız Başbakanının, bu sözlerle, Avrupa Savunma Topluluğu Anlaşmasına, ve bu Anlaşma sayesinde bir Alman Ordusu kurulmasına alehdar olanları tatmin etmek istediği anlaşılmaktadır.
Mayer, de Gaulle’cüleri elde etmezse Mecliste yeteri kadar güven oyu alamayacağını anlamış, ve, Londra siyasî çevrelerindeki tahminlere göre, bu grupa, en ilgilendikleri bir konuda, Avrupa Savunma Topluluğu konusunda, taviz vermeye razı olmuştur.
XXX
Avrupa Savunma Ordusu düşüncesinin ortaya atılmasında başlıca amiller şunlardı, denebilir.
1 — Atlantik Paktı Teşkilâtının genişlemesile, Batı Avrupa’nın kendi kendini savunma gücü dağılmış, Atlantik Paktı Teşkilâtından önce kurulan Avrupa Birliğinin bölgeci gayelerinden uzaklaşılmış oluyordu. Altı Batı Avrupa devleti, yani Fransa, İtalya, Batı Almanya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg arasında kurulacak bir savunma sistemi bu bölgenin güvenliğini arttıracaktır.
2 — Avrupa Kömür ve Çelik Birliği ile Avrupa Savunma Birliğinin koordine edilmesi, Batı Avrupa’da bir federasyon kurulması için gerekli temeli sağlamış olacaktı. Netekim, Avrupa Siyasî Birliği teklifi ile de böyle bir federasyon kurulması ileri sürülmektedir.
3 — Avrupa Konseyine pasif kalmak zorunu duyan İngiltere, savunma bakımından birleşecek bir Batı Avrupa ile daha aktif iş birliği yapabilecekti.
4 — Batı Avrupa güvenliği için bir zaruret olan Batı Almanya Ordusu, en tehlikesiz bir yoldan kurulmuş olacaktı.
Avrupa Savunma Birliğinden beklenen en pratik fayda bu sonuncusuydu. Çünkü Batı Almanya er geç tam bağımsızlığına kavuşup ordusunu kuracaktı. Bir takım engeller çıkararak bunu geciktirmek, Batı Almanya’yı devamlı bir tehlike icinde bırakıyordu. Oysaki Batı Almanva’nın tehlikede olması, diğer Batı Avrupa devletleri için de ayni derecede büyük bir tehlike idi. Öbür taraftan, bağımsız bir Batı Almanya’nın postansiyel gücü, hele arada Saar meselesi gibi hâlledilmemiş meseleler kaldıkça, Fransa’yı ürkütüyordu.
Almanya’nın silâhlanmasına, Fransa’yı kuşkulandırmadan imkân vermenin en uygun yolu, Avrupa Savunma birliği yolu idi. Bu birlik, altı devletin silâhlı kuvvetlerini kordine edecek. aşağı yukarı tek bir ordu hâline getirecekti. Böyle bir tertib içinde, üye devletlerden hiç birinin ordusu. diğeri için tehlikeli sayılmazdı.
Fakat Fransa övle düşünmüyor. Geçmişin izlerini zihninden silmeyen Fransızlar, Almanlara karşı, bir türlü, tam güven besleyemiyorlar.
Onun için, Fransa, kendi kuvvetinden emin oluncaya kadar, Almanya’nın, nasıl bir formülle olursa olsun, silâhlanmasını istememektedir.
Fransa’nın kendi kuvvetinden emin olabilmesi için de, Hindi Çinîdeki savaşın sona ermesi gerekiyor. Çünkü bu savaş devam ettikçe, Fransa, bütün silâhlı kuvvetlerini Avrupa’da toplayamamaktadır.
O yüzden, söylentilere göre, Hindiçini meselesi, Churchill - Eisenhower görüşmelerinde ele alınan en önemli konulardan birini teşkil etmektedir. Amerika’nın Hindiçini’ye maddî yardımını arttırması sağlanmakla, buradaki durumun düzelmesi çabuklaştırılmış olacaktır. Rene Mayer’in programından duyulan kaygılar, İngilizlerin yeni Amerikan hükümetini, Uzak Doğuda harb ateşini yaymaktansa Hindiçini meselesini bir an önce neticelendirmek lüzumuna ikna etmesini kolaylaştırılabilir.
Onun için, Churchill’le Eisenhower’in görüştükleri şu sıralarda, Mayer’in kaygı uyandırıcı bir tavır takınması belki de hayırlı olacaktır.
Dosyalar
Koleksiyon
Alıntı
“Güven Oyundan Sonra,” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, 26 Nisan 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/70 ulaşıldı.
