Partilerin Yükü
Title:
Partilerin Yükü
Source:
Ulus, "Günün Işığında" s. 3
Date:
1956-07-26
Location:
Atatürk Kitaplığı, 152/32
Text:
GÜNÜN IŞIĞINDA
Partilerin yükü
«Memleket devamlı bir seçim gerginliği içinde... Yurdun her köşesinde hergün yapılan siyasi toplantılarla halk işinden gücünden alıkonuluyor... Vatan sathını bir miting meydanına döndürdüler...»
Bunlar, son aylarda çıkarılan ve memlekette partilerin siyasal faaliyetini kısma gayesini güden kanunlara gerekçe olarak ileri sürülmüş şikâyetlerden bazısıdır.
Siyasal faaliyetin ve bu faaliyete karşı ilginin azlığını demokrasi için daima bir tehlike sayan, ve halkın, kendini işine gücüne verip de siyasal meselelerle ilgilenmemesini bir kusur olarak gören Anglo - Sakson kafasına böyle şikâyetleri haklı göstermek ümid edilemez. Demokrasi teşebbüsümüzde örnek almağa çalıştıuğımız Anglo - Sakson memleketlerinde siyasal faaliyet, ne kadar kesif olursa olsun, gene de azımsanır.
Bizde ise D.P. nin zihniyeti odur ki, 4 yıl için seçilen Büyük Millet Meclisi milletin temsilcisi olduğuna göre, seçimler arasında halk siyasetle pek ilgilenmemeli, hükümetin denetlenmesi işini tamamiyle Meclise bırakmalıdır.
Oysa, Anglo - Sakson düşüncesine göre, hükümet kadar parlâmentonun da devamlı olarak denetlenmesi gereklidir. 4 yıl, dünyada ve bir millet hayatında, çok önemli değişiklik ve gelişmelerin sığabileceği kadar uzun bir devredir. Ergin ve uyanık bir milletin, bu kadar uzun bir zaman, gözü kapalı, vekâletle idare edilmeğe razı olması beklenemez.
Nitekim Birleşik Amerika'da seçimler 2 yılda bir yapıldığı halde, gene de halk, siyasal toplantılar, basın, hattâ bir çeşit kulis faaliyeti yoluyla, Kongreyi ve hükümeti devamlı olarak denetler. İç politika çatışmaları her gün gazetelerin birinci sayfalarındadır.
İngiltere'de de, seçimler arasındaki 5 yıllık devrenin hemen her günü siyasal faaliyet kesintisiz devam eder.
Belki o memleketlerde siyasal partiler bizdeki kadar faal olmayabilirler. Fakat olmalarına da lüzum yoktur. Çünkü o memleketlerde partiler siyasal faaliyeti yürüten sayısız organlardan yalnız biridir .
Meselâ işçilerle ilgili bir dâva ortaya çıktığı zaman bunu partilerin ele almasına çoğu zaman ihtiyaç kalmaz, çünkü işçi sendikaları ve birlikleri her türlü siyasal faaliyet imkânına sahip, hattâ bazan partilerden daha nüfuzludurlr.
Üniversite bağımsızlığına dokunmak isteyen olursa, bunu siyasal partilerin bir mücadele konusu hâline getirmelerine fırsat kalmaz, çünkü üniversiteler kendileri çeşitli yollardan bağımsızlıklarını savunabilirler.
Belirli bir zümrenin menfaatlerine dokunacak bir kanun çıkarmak istendiği zaman, o zümre, partilerin harekete geçmesine vakit, hattâ lüzum bırakmadan, miting gösteri yürüyüşü veya grev gibi vasıtalara başvurarak, menfaatlerini koruma imkânını bulur .
Oysa bizde, hemen bütün zümreler ve meslek kurulları, hak ve menfaatlerini kendi başlarına koruma imkânlarından ya yoksundurlar, ya da geçmişteki acı tecrübeleri yüzünden, bu hususta fazla çekingen davranırlar.
Onun için Türkiye'de bütün zümreler ve meslek kurulları hak ve menfaatlerinin savunulup korunmasını siyasal partilerden bekler hâle gelmişlerdir. Bu durumda partilerin yükü, gerçekten, faaliyetlerinin göze batmasına sebep olabilecek kadar ağırlaşmıştır.
Buna karşılık siyasal partilerin faaliyet imkânları kısılmakla, memlekette hiçbir derde çare bulunmuş olmayacaktır.
Eğer memleketimizde bütün zümrelere ve meslek kurullarına kendi haklarını kendileri savunma imkânı verilmiş, ve bu yoldaki çekingenliklerinin sebepleri ortadan kaldırılmış olsa idi siyasal partilerin seçimler arasındaki faaliyeti kendiliğinden kısılmış, demokratik gelişmemiz de bundan hiçbir zarar görmemiş olacaktı.
Bülent ECEVİT
Partilerin yükü
«Memleket devamlı bir seçim gerginliği içinde... Yurdun her köşesinde hergün yapılan siyasi toplantılarla halk işinden gücünden alıkonuluyor... Vatan sathını bir miting meydanına döndürdüler...»
Bunlar, son aylarda çıkarılan ve memlekette partilerin siyasal faaliyetini kısma gayesini güden kanunlara gerekçe olarak ileri sürülmüş şikâyetlerden bazısıdır.
Siyasal faaliyetin ve bu faaliyete karşı ilginin azlığını demokrasi için daima bir tehlike sayan, ve halkın, kendini işine gücüne verip de siyasal meselelerle ilgilenmemesini bir kusur olarak gören Anglo - Sakson kafasına böyle şikâyetleri haklı göstermek ümid edilemez. Demokrasi teşebbüsümüzde örnek almağa çalıştıuğımız Anglo - Sakson memleketlerinde siyasal faaliyet, ne kadar kesif olursa olsun, gene de azımsanır.
Bizde ise D.P. nin zihniyeti odur ki, 4 yıl için seçilen Büyük Millet Meclisi milletin temsilcisi olduğuna göre, seçimler arasında halk siyasetle pek ilgilenmemeli, hükümetin denetlenmesi işini tamamiyle Meclise bırakmalıdır.
Oysa, Anglo - Sakson düşüncesine göre, hükümet kadar parlâmentonun da devamlı olarak denetlenmesi gereklidir. 4 yıl, dünyada ve bir millet hayatında, çok önemli değişiklik ve gelişmelerin sığabileceği kadar uzun bir devredir. Ergin ve uyanık bir milletin, bu kadar uzun bir zaman, gözü kapalı, vekâletle idare edilmeğe razı olması beklenemez.
Nitekim Birleşik Amerika'da seçimler 2 yılda bir yapıldığı halde, gene de halk, siyasal toplantılar, basın, hattâ bir çeşit kulis faaliyeti yoluyla, Kongreyi ve hükümeti devamlı olarak denetler. İç politika çatışmaları her gün gazetelerin birinci sayfalarındadır.
İngiltere'de de, seçimler arasındaki 5 yıllık devrenin hemen her günü siyasal faaliyet kesintisiz devam eder.
Belki o memleketlerde siyasal partiler bizdeki kadar faal olmayabilirler. Fakat olmalarına da lüzum yoktur. Çünkü o memleketlerde partiler siyasal faaliyeti yürüten sayısız organlardan yalnız biridir .
Meselâ işçilerle ilgili bir dâva ortaya çıktığı zaman bunu partilerin ele almasına çoğu zaman ihtiyaç kalmaz, çünkü işçi sendikaları ve birlikleri her türlü siyasal faaliyet imkânına sahip, hattâ bazan partilerden daha nüfuzludurlr.
Üniversite bağımsızlığına dokunmak isteyen olursa, bunu siyasal partilerin bir mücadele konusu hâline getirmelerine fırsat kalmaz, çünkü üniversiteler kendileri çeşitli yollardan bağımsızlıklarını savunabilirler.
Belirli bir zümrenin menfaatlerine dokunacak bir kanun çıkarmak istendiği zaman, o zümre, partilerin harekete geçmesine vakit, hattâ lüzum bırakmadan, miting gösteri yürüyüşü veya grev gibi vasıtalara başvurarak, menfaatlerini koruma imkânını bulur .
Oysa bizde, hemen bütün zümreler ve meslek kurulları, hak ve menfaatlerini kendi başlarına koruma imkânlarından ya yoksundurlar, ya da geçmişteki acı tecrübeleri yüzünden, bu hususta fazla çekingen davranırlar.
Onun için Türkiye'de bütün zümreler ve meslek kurulları hak ve menfaatlerinin savunulup korunmasını siyasal partilerden bekler hâle gelmişlerdir. Bu durumda partilerin yükü, gerçekten, faaliyetlerinin göze batmasına sebep olabilecek kadar ağırlaşmıştır.
Buna karşılık siyasal partilerin faaliyet imkânları kısılmakla, memlekette hiçbir derde çare bulunmuş olmayacaktır.
Eğer memleketimizde bütün zümrelere ve meslek kurullarına kendi haklarını kendileri savunma imkânı verilmiş, ve bu yoldaki çekingenliklerinin sebepleri ortadan kaldırılmış olsa idi siyasal partilerin seçimler arasındaki faaliyeti kendiliğinden kısılmış, demokratik gelişmemiz de bundan hiçbir zarar görmemiş olacaktı.
Bülent ECEVİT
Files
Collection
Citation
“Partilerin Yükü,” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, accessed November 23, 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/658.
