İngiliz Parlamentosunda Siyasetimizin Bir Tarifi

İngiliz Parlamentosunda Siyasetimizin Bir Tarifi 

Ulus, "Günün Işığında" s. 3 

1956-03-31 

Atatürk Kitaplığı, 152/30 

GÜNÜN IŞIĞINDA

İngiliz Parlamentosunda siyasetimizin bir tarifi

Bir İngiliz saylavı 14 Mart 1956 günü Avam Kamarasında Kıbrıs meselesi görüşülürken Başbakan'a şöyle cevap verir:

Kıbrıs'lılara kendi mukadderatını tayin hakkı tanımamak için mazeret olarak Türklerin muhalefetini öne sürüyorsunuz; oysa ki bu meselede «Türklerin muhalefeti, İngiliz Hükümetinin kendi yaratmış olduğu bir Frankenştayndır.»

Bu iddiaya göre, Türkiye'yi Kıbrıs meselesinde bu günkü tavrını takınmağa İngiliz Hükümeti zorlamış veya teşvik etmiştir; şimdi de, Kıbrıs meselesi için bütün ilgilileri tatmin edici bir hâl çaresi bulunmasına başlıca engel olarak, İngiliz Hükümeti, Türkiye'nin bu tavrını ileri sürmektedir.

Başbakan Sir Anthony Eden'in yalanlamak lüzumunu hissetmediği bu iddia gerçeğe ne kadar uygundur, bilemeyiz!. Bilemeyiz, çünkü kendi resmî kaynaklarımız, Türk vatandaşları olarak bizlere, Hükümetimizin dış siyaseti hakkında, resmi tebliğlerdeki boş sözler, demeçlerdeki diplomatik incelikler, söylevlerdeki demagojik ifadeler dışında hemen hiç bir şey açıklamazlar. Onun için bizler, çoğu zaman, kendi hükümetimizin dış siyaseti hakkında bilgimizi, yabancı kaynakların verdiği haberler, yabancı gazete ve dergilerin yaptığı yorumlar, ve yabancı devlet ve siyaset adamlarının söylediği sözler üzerine kurmak zorunda kalırız.

Kıbrıs meselesindeki Türk siyasetinin İngiliz Hükümetince yaratılmış bir «Frankenştayn» sayılıp sayılmıyacağı konusunda da gene ancak bu yollardan bir hükme varmak zorundayız.

Kıbrıs meselesi ortaya çıktığından beri İngiliz basınını takip edenler, bu meselede daha Türkiye sesini duyurmadan çok önce, İngiliz basınının Türk halkoyuna tercüman olmak gibi bir tavır takınmağa özendiğini hatırlarlar.

Diplomatik temaslarda da İngiliz Hükümetinin buna muvazi bir yol takip etmiş olması kuvvetle muhtemeldir.

İngilizler bizi bugünkü tavrımızı takınmağa teşvik etmiş olmasalardı da biz, Kıbrıs'ın Yunanistan'a ilhakına itiraz etmiyecek miydik

Kuvvetle muhtemeldir ki edecektik! Ama o zaman bu mesele, iki dost memleket arasında başbaşa hâlle çalışabileceğimiz bir mesele olarak karşımıza çıkacak, ve belki de her iki tarafı, hem Türkiye'yi hem Yunanistan'ı tatmin edici dostane bir hâl çaresine bağlanabilecekti. Yok eğer İngilizler adayı bırakmamakta ısrar ederlerse, o zaman da zaten bizim için ortada bir mesele olmayacaktı.

Fakat görünüşe göre İngiltere'nin Kıbrıs'ı elinde tutabilmek için takip etiği siyaset, Türkiye ile Yunanistan'ı ihtilâfa düşürüp kendisi aracı mevkiine geçmek, böylece de, Kıbrıs'ı elinde tutmayı, dünya efkârına karşı, bu bölgede muvazene ve istikrarı temin edebilmek için istemiye istemiye kabul ettiği bir külfet, bir fedakârlık gibi göstermekti.

Neticede Türkiye ile Yunanistan, Kıbrıs meselesini artık kolay kolay aralarında dostça hâlle teşebbüs bile edemiyecek bir duruma düşmüşlerdir.

İngiliz Avam Kamarasında bugün Türk siyasetinden İngiliz Hükümetinin yarattığı bir «Frankenştayn» olarak bahsedilmesi de böyle uysallıkların ne derece takdir edildiğine acı bir örnektir.

Bülent ECEVİT