3ncü Dünya Harbi

3ncü Dünya Harbi 

Son Havadis, "Dünya Politikası" 

1953-01-01 

Atatürk Kitaplığı, 152/24 

Dünya Politikası

3 ncü dünya harbi

Bülend ECEVİT

Eskiden, bir harbe, daha çıkmadan ad verilmezdi. Bir harp önce çıkar, ondan sonra adlandırılırdı.

Bu kural yeni değişti. Bir kaç yıldır, ne zaman çıkacağı, hattâ çıkıp çıkmayacağı belli olmayan bir harpten adıyla sanıyla söz ediliyor. Bu çıkmamış harbin adı “Üçüncü Dünya Harbi”dir. Hem de büyük harflerle yazılıyor.

Şimdi, yirminci yüzyılın ikinci yarısında yeni bir yıla girerken, “Üçüncü Dünya Harbi” ile ilgili gene kimbilir ne demeçler verileek, ne yazılar yazılacaktır!

Çıkan harpleri özelliklerine göre adlandırmak âdetti. Belki de bu “Üçüncü Dünya Harbi”nin özelliği hiç çıkmayacak olmasıdır; belki onun için, böyle çıkmadan adı takılmıştır.

Yahut belki de, bu bahara mı çıkacak, bu sonbahara mı diye yıllardır bekleye durduğumuz “Üçüncü Dünya Harbi”nin yıllardır içindeyiz..

Dünya harbi, ... harp ateşinin bütün dünyaya yayılması demek midir? Bir çok dünya milletleri, yalnız bir ülkede de harbe tutuşmuş olsalar, bu, bir dünya harbi sayılmaz mı?

•

1949’da, daha Kore Harbi başlamadan bir yıl kadar önce, büyük İngiliz yazarı George Orwell’in (1984) adlı bir romanı çıkmıştı. Bu romanda Orwell, gününden 35 yıl sonrasının siyaset durumunu şöyle görüyordu: Dünya üç büyük devlete ayrılmış; bu üç devlet, aralarında müttefik değiştire değiştire sürekli olarak harb ediyorlar. Fakat harplerin ateş alanı yayılmıyor; kuvvetler, küçük bölgeler üzerinde çatışıp duruyorlar; bazen bir taraf, bazen öbür taraf biraz ilerliyor.

George Orwell'in önsezi ile gördüğü bu yeni tip dünya harbinin gerçekleşmesi için 35 yıl geçmesine hacet kalmadı. Bir yıl sonra, Orwell’in düşündüğüne benzer bir harp Kore’de çıktı.

Üçüncü bir dünya harbi de ille ilkine ve ikincisine benzeyecek diye bir kural olmadığına göre, belli başlı devletlerden bir çoğunun katıldığı Kore Harbini yeni tip bir dünya harbi sayabiliriz.

Dünyada iki tarafın az çok eşit kuvvetlerle çatışır duruma gelmesi, iki eşit kuvvet arasında halat çekme oyunu gibi bir durum ortaya çıkarmıştır: Haladın ortaya çizgisiz, bir adım o yana, bir adım bu yana gidip gelmekte, huzursuz, gergin bir dengede durmaktadır.

•

Bu yeni tip dünya harbinin Birinci ve îkinci Dünya Harplerinden ayrılığı şu: Harp tanrısını yatıştırmak için tek bir memleket kurban ediliyor. Yıllarca bütün çarpışmalar o memleket eziliyor.

Bir memleketin böylece feda edilmesiyle, ötekiler harp ateşinin kıvılcımlarından, askerlerinin değilse bile topraklarını, sivil insanlarını, endüstrilerini kurtarmış oluyorlar.

Bütün devletler politikacılarıyla stratejistlerinin bu çeşit dünya harbini benimsemiş olduklarına başlıca tanıt, dünyanın çeşitli yerlerinde “Mahallî harp” bölgeleri bırakmaya dikkat etmeleridir.

Bu “mahallî harp” bölgelerine düşen memleketler, Atlantik Paktı gibi kollektif güvenlik sistemlerine girmekle de kurbanlık memleket durumundan kurtulmuş olmazlar. Atlantik Paktı, Pakt üyelerinden birine karşı bir saldırganlık yer alınca, bir çok yönlerden cepheler açılmasını değil, ancak, saldırganlığa uğramış memleketin yardımına koşulmasını şart koşuyor. Böylece, harbin gene mahallî kalması imkânı sağlanmış oluyor.

•

Beklediğimiz şekilde, yani eskilerine benzer bir “Üçüncü Dünya Harbi” belki de hiç çıkmayacak.

Fakat, içimizden gizli gizli bu inancı besleyip kendimizi tesellî etsek bile, gene de, “Üçüncü Dünya Harbi” bahara mı çıkıyor, sonbahara mı, diye aramızda konuşa durmak, yaza durmak zorundayız.

Çünkü, eskilerine benzer bir dünya harbi çıkmasına tek engel, insanlığın her an bu harbi beklemesidir. Beklemekten usandığımız, “artık eskisi gibi bir dünya harbi daha çıkamaz” diye yan gelip uzandığımız anda, birinci ve ikinciden çok daha korkunç bir “Üçüncü Dünya Harbi”ni tutan setler yıkılmış olur.

Kuvvetler aracındaki eşitliğin ortaya çıkardığı bu huzursuz dengede kalmak, gene insanlık için belki en hayırlısı.

Belki daha nice yıllara, harp çıktı mı çıkıyor mu diye kaygılarla gireceğiz.