Temsilciler Meclisi Nedir ve Ne Değildir?
Title:
Temsilciler Meclisi Nedir ve Ne Değildir?
Source:
Ulus, "Günaydın" ss. 1, 2
Date:
1961-03-30
Location:
Rahşan Ecevit Arşivi, "Günaydın Yazı Dizisi 1960-61"
Text:
GÜNAYDIN
BÜLENT ECEVİT
Temsilciler Meclisi nedir ve ne değildir?
Bazı yurttaş gruplarının Temsilciler Meclisi çalışmalarına karşı gösterdikleri hoşnutsuzluk, bu Meclisin ödev ve yetkilerini, bu Meclisin ne olduğunu ve ne olmadığını bilmemelerinden ileri gelmektedir. Fakat ayrıca, bu ödev ve yetkilerin sınırlarını, Temsilciler Meclisinin ne olduğunu ve ne olmadığını çok iyi bilebilecek durumda bazı kimselerin, Temsilciler Meclisini halka veya çevrelerine, her şeye gücü yeten bir kurul gibi tanıtmakta, kendi özel veya siyasal amaçları bakımından fayda gördüklerine de şüphe yoktur.
Bu iki sebepten ötürü, bazı zihinlere, Temsilciler Meclisinin her derde çare bulabileceği, fakat pek az derdin üzerine gereği gibi eğildiği, geçim sıkıntısı içinde bulunan kütlelerin durumlarını düzeltici çareler aramayı ihmal ettiği sanısı yerleşmekte veya kasıtlı olarak yerleştirilmektedir.
Sırf, Temsilciler Meclisinin ödev ve yetkilerini iyice bilmedikleri için bu sanıya kapılanlara diyecek bir şey olamaz. Temsilciler Meclisi ve Temsilciler Meclisini de içine alan Kurucu Meclis, siyasal faaliyetin henüz yasak olduğu bir devrede kurulmuştur. Bu devrede ise, yalnız Kurucu Meclisin, Temsilciler Meclisinin durumu üzerinde değil, birçok başka önemli memleket konuları üzerinde de yurttaş kütlelerini gereği gibi aydınlatmak mümkün olmamıştır.
Fakat bu imkânsızlık, bazılarına, hele siyasal faaliyet yasasından doğan karanlığı kendileri için en elverişli ortam olarak görenlere, memleketi büyük felâketten kurtaran Devrim İdaresini kösteklemek ve Kurucu Meclisin itibarını sarsmak, bazılarına da Temsilciler Meclisinde yer alan bir kısım meslek temsilcilerini kendi meslek toplulukları içinde gözden düşürmeğe, ve bilhassa Cumhuriyet Halk Partisini daha iktidara gelmeden yıpratmağa çalışmak fırsatını vermiştir.
Gerçek odur ki, Kurucu Meclis bünyesi içinde Temsilciler Meclisinin başlıca ödevi, yeni Seçim Kanunu ile Anayasayı hazırlamaktan, böylece, normal demokratik rejime emniyetli bir serbest secim yoluyla geçmeyi sağlamaktan ve yeni demokratik rejimi sağlam hukukî temellere kavuşturmaktan ibarettir.
Temsilciler Meclisi için başka bütün işler, bütün ödevler ikinci plânda kalmaktadır ve kalmalıdır. Temsilciler Meclisini, asıl amacına ulaşmakta geciktirebilecek işlerle meşgul etmek, o işlerin en sıhhatli bir şekilde halline çalışılabilecek ortamın hazırlanmasını geciktirmekten başka işe yaramıyacaktır.
Öte yandan, Temsilciler Meclisinin yasama yetkileri, kanun yapma ve değiştirme yetkileri de, normal bir Millet Meclisinin yetkilerine, göre çok sınırlıdır.
Üstelik Temsilciler Meclisi, Hükümeti etkili şekilde denetleyebilme imkânından yoksundur.
Buna rağmen, kendinden önce çıkarılmış kanunlardan kusurlu görülenlerin, hoşnutsuzluk uyandıranların bir kısmının olsun değiştirileceği hususunda, vait almıştır.
Fakat bu gibi kanunların kusurları üzerinde durulur, şimdi veya normal demokratik rejime geçilince, değiştirilmesi lüzumu belirtilirken, Devrim İdaresinin, Millî Birlik Komitesinin itibarını korumağa azamî itina göstermek de, 27 Mayıs İhtilâli ile yeniden kavuştuğumuz ulusal onura bağlılık duyan herkes için kaçınılmaz bir borçtur. Millî Birlik Komitesinin ve Hükümetinin normal demokratik rejime geçişi kolaylaştırmak ve hızlandırmak için gösterdiği iyiniyet ve gayret, normal demokratik rejimin henüz bütün şartları ile kurulamadığı, açık tartışma ve parlâmanter denetleme mekanizmasının tam işler hâle gelemediği bir ortamda kaçınılması imkânsız bazı hataları örtecek, unutturacak değerdedir.
Temsilciler Meclisi asıl ödevinin birinci safhası olan Seçim Kanunu üzerindeki çalışmalarını dün tamamlamıştır. Bugün de ikinci safhasına, ilgili Komisyon tarafından hazırlanmış olan Anayasa tasarısının müzakeresine başlıyacaktır. Birincisinde gösterdiği başarı ve sürati ikincisinde de gösterememesi için bir sebep yoktur.
Kısa sürmesine çalışılan şu intikal devresinde halline imkân bulunamıyacak bütün meselelerin, en demokratik yollardan halli için gerekli anahtar, yeni Seçim Kanunu ve Anayasa ile, bizzat halka verilmiş olacaktır.
Temsilciler Meclisi her derdin çaresi değildir.
Temsilciler Meclisi her derdin çaresini halk için ve halkla beraber aramayı mümkün kılacak bir düzene süratle geçebilmek için kurulmuş bir ince köprüdür. Bu köprüye fazla yüklenmek, ne meselelerin çözülmesine yarar ne de köprüyü gecip amaca ulaşmayı kolaylaştırır. Bu köprüye fazla yüklenmek, ancak, köprünün çökmesine ya da tıkanıp kalmasına sebep olur.
BÜLENT ECEVİT
Temsilciler Meclisi nedir ve ne değildir?
Bazı yurttaş gruplarının Temsilciler Meclisi çalışmalarına karşı gösterdikleri hoşnutsuzluk, bu Meclisin ödev ve yetkilerini, bu Meclisin ne olduğunu ve ne olmadığını bilmemelerinden ileri gelmektedir. Fakat ayrıca, bu ödev ve yetkilerin sınırlarını, Temsilciler Meclisinin ne olduğunu ve ne olmadığını çok iyi bilebilecek durumda bazı kimselerin, Temsilciler Meclisini halka veya çevrelerine, her şeye gücü yeten bir kurul gibi tanıtmakta, kendi özel veya siyasal amaçları bakımından fayda gördüklerine de şüphe yoktur.
Bu iki sebepten ötürü, bazı zihinlere, Temsilciler Meclisinin her derde çare bulabileceği, fakat pek az derdin üzerine gereği gibi eğildiği, geçim sıkıntısı içinde bulunan kütlelerin durumlarını düzeltici çareler aramayı ihmal ettiği sanısı yerleşmekte veya kasıtlı olarak yerleştirilmektedir.
Sırf, Temsilciler Meclisinin ödev ve yetkilerini iyice bilmedikleri için bu sanıya kapılanlara diyecek bir şey olamaz. Temsilciler Meclisi ve Temsilciler Meclisini de içine alan Kurucu Meclis, siyasal faaliyetin henüz yasak olduğu bir devrede kurulmuştur. Bu devrede ise, yalnız Kurucu Meclisin, Temsilciler Meclisinin durumu üzerinde değil, birçok başka önemli memleket konuları üzerinde de yurttaş kütlelerini gereği gibi aydınlatmak mümkün olmamıştır.
Fakat bu imkânsızlık, bazılarına, hele siyasal faaliyet yasasından doğan karanlığı kendileri için en elverişli ortam olarak görenlere, memleketi büyük felâketten kurtaran Devrim İdaresini kösteklemek ve Kurucu Meclisin itibarını sarsmak, bazılarına da Temsilciler Meclisinde yer alan bir kısım meslek temsilcilerini kendi meslek toplulukları içinde gözden düşürmeğe, ve bilhassa Cumhuriyet Halk Partisini daha iktidara gelmeden yıpratmağa çalışmak fırsatını vermiştir.
Gerçek odur ki, Kurucu Meclis bünyesi içinde Temsilciler Meclisinin başlıca ödevi, yeni Seçim Kanunu ile Anayasayı hazırlamaktan, böylece, normal demokratik rejime emniyetli bir serbest secim yoluyla geçmeyi sağlamaktan ve yeni demokratik rejimi sağlam hukukî temellere kavuşturmaktan ibarettir.
Temsilciler Meclisi için başka bütün işler, bütün ödevler ikinci plânda kalmaktadır ve kalmalıdır. Temsilciler Meclisini, asıl amacına ulaşmakta geciktirebilecek işlerle meşgul etmek, o işlerin en sıhhatli bir şekilde halline çalışılabilecek ortamın hazırlanmasını geciktirmekten başka işe yaramıyacaktır.
Öte yandan, Temsilciler Meclisinin yasama yetkileri, kanun yapma ve değiştirme yetkileri de, normal bir Millet Meclisinin yetkilerine, göre çok sınırlıdır.
Üstelik Temsilciler Meclisi, Hükümeti etkili şekilde denetleyebilme imkânından yoksundur.
Buna rağmen, kendinden önce çıkarılmış kanunlardan kusurlu görülenlerin, hoşnutsuzluk uyandıranların bir kısmının olsun değiştirileceği hususunda, vait almıştır.
Fakat bu gibi kanunların kusurları üzerinde durulur, şimdi veya normal demokratik rejime geçilince, değiştirilmesi lüzumu belirtilirken, Devrim İdaresinin, Millî Birlik Komitesinin itibarını korumağa azamî itina göstermek de, 27 Mayıs İhtilâli ile yeniden kavuştuğumuz ulusal onura bağlılık duyan herkes için kaçınılmaz bir borçtur. Millî Birlik Komitesinin ve Hükümetinin normal demokratik rejime geçişi kolaylaştırmak ve hızlandırmak için gösterdiği iyiniyet ve gayret, normal demokratik rejimin henüz bütün şartları ile kurulamadığı, açık tartışma ve parlâmanter denetleme mekanizmasının tam işler hâle gelemediği bir ortamda kaçınılması imkânsız bazı hataları örtecek, unutturacak değerdedir.
Temsilciler Meclisi asıl ödevinin birinci safhası olan Seçim Kanunu üzerindeki çalışmalarını dün tamamlamıştır. Bugün de ikinci safhasına, ilgili Komisyon tarafından hazırlanmış olan Anayasa tasarısının müzakeresine başlıyacaktır. Birincisinde gösterdiği başarı ve sürati ikincisinde de gösterememesi için bir sebep yoktur.
Kısa sürmesine çalışılan şu intikal devresinde halline imkân bulunamıyacak bütün meselelerin, en demokratik yollardan halli için gerekli anahtar, yeni Seçim Kanunu ve Anayasa ile, bizzat halka verilmiş olacaktır.
Temsilciler Meclisi her derdin çaresi değildir.
Temsilciler Meclisi her derdin çaresini halk için ve halkla beraber aramayı mümkün kılacak bir düzene süratle geçebilmek için kurulmuş bir ince köprüdür. Bu köprüye fazla yüklenmek, ne meselelerin çözülmesine yarar ne de köprüyü gecip amaca ulaşmayı kolaylaştırır. Bu köprüye fazla yüklenmek, ancak, köprünün çökmesine ya da tıkanıp kalmasına sebep olur.
Files
Collection
Citation
“Temsilciler Meclisi Nedir ve Ne Değildir?,” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, accessed April 24, 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/1363.
