Parlamento Hayatında Yeni Bir Çığır Açılıyor
Title:
Parlamento Hayatında Yeni Bir Çığır Açılıyor
Source:
Ulus, "Günaydın" ss. 1, 2
Date:
1961-01-06
Location:
Rahşan Ecevit Arşivi, "Günaydın Yazı Dizisi 1960-61"
Text:
GÜNAYDIN
BÜLENT ECEVİT
Parlamento hayatında yeni bir çığır açılıyor
Son Meclis, gün görmüş tarihi binasında, sıra kapakları uçuşarak avizeler inerek, başlar yarılıp kanlar akarak kapanmıştı. Kurtarıcı İhtilâl gelmese idi bile, o Meclise bir daha nasıl girilir, yanyana sıralarda nasıl oturulur, nasıl yüzyüze konuşulurdu?.. Son oturumda, demokrasinin tabiî, hattâ lüzumlu saydığı ayrılıklara rağmen Millet Meclisini bir bütün olarak tutması gerekli bağlar tamamen kopmuştu. Muhalefete tenkide, denetlemeye, kendi tahakküm emeli ve sömürücülüğü karşısında ulus haklarının savunulmasına tahammülü olmayan bir iktidar, Millet Meclisini çalışılmaz, iş görülmez hale getirmişti. Meclis salonuna sanki çalışmak için değil, savaşmak için gidilir olmuştu. Ulus çoğunluğunu temsil eden muhalefet üyeleri, ancak ortaya canlarını koyarak Mecliste ödevlerini yapmağa teşebbüs edebilirlerdi.
Bugün, duvarlarına eski kavgaların yankıları, sıra kapağı ve kan izleri sinmemiş bir yeni yapıda,Türk parlâmento hayatı için yeni bir çığır açılıyor.
Kurucu Meclisle, yalnız bir kuruluş devresi değil, geride bıraktığımız 10 yıllık bir parlâmento hayatının kötü geleneklerinden bir kurtuluş devresi de başlamış oluyor.
Bu Mecliste, bir parlâmentoyu, demokrasinin tabiî saydığı her türlü fikir, inanış ayrılıklarına rağmen bir bütün olarak tutması gerekli bağlar yeniden kurulabilir. Bu bağların, Türk parlâmento hayatına sökülmez bir harç olarak yerleşmesi, iktidar ve muhalefet gruplarının gene yer alacağı ileriki Meclislerde de çözülemiyecek, bir daha koparılamıyacak kadar sağlam kurulması beklenir.
Birbirini kırmadan konuşmanın, tenkidlerı medenî bir anlayış ve hoş görürlük içinde karşılamanın, hitabetten çok öze, söylenecek fikre değer vermenin alışkanlığını, geleneğini parlâmento hayatımıza yerleştirebilmek için, bir defaya mahsus olmak üzere iktidar - muhalefet ayrılığının bulunmayacağı, ve belirli ödevleri belirli bir süre içinde bitirme mecburiyetinin duyulacağı bir Meclis, eşsiz bir fırsattır.
Böyle bir medenî tartışma geleneği zaten Türk halkına yabancı da sayılamaz.
Kurucu Meclis için, parlâmento hayatı bakımından hedef, Türk halkının seviyesinin üstünde bir siyasal tartışma ortamı hazırlamak değildir. Türkiye'de parlâmento hayatı, eski iktidar tarafından, Türk halkının tartışma seviyesinin çok altına düşürülmüştü. Meclis tartışımalarını, olgunluk, sükûnet, karşılıklı saygı ve tahammül bakımından o seviyeye çıkarmakla, özlenebilecek en yüksek seviyeye zaten varılmış olacaktır.
Eski Mecliste tartışmaların çığırından çıktığı sıralarda bile, Türkiye'nin köy kahvelerinde, siyaset tartışmaları, en ileri demokrasilerin parlâmentolarına örnek olabilecek bir olgunluk ve sükûnet içinde geçerdi. O olgunluk ve sükûneti, aykırı düşüncelere köy kahvesi, köy odası sohbetlerinde gösterilen o tahammül ve saygıyı, örnek alabilmek, Kurucu Meclisin Türk parlâmento hayatına en iyi, en medenî alışkanlıkları getirmesine yetecektir.
BÜLENT ECEVİT
Parlamento hayatında yeni bir çığır açılıyor
Son Meclis, gün görmüş tarihi binasında, sıra kapakları uçuşarak avizeler inerek, başlar yarılıp kanlar akarak kapanmıştı. Kurtarıcı İhtilâl gelmese idi bile, o Meclise bir daha nasıl girilir, yanyana sıralarda nasıl oturulur, nasıl yüzyüze konuşulurdu?.. Son oturumda, demokrasinin tabiî, hattâ lüzumlu saydığı ayrılıklara rağmen Millet Meclisini bir bütün olarak tutması gerekli bağlar tamamen kopmuştu. Muhalefete tenkide, denetlemeye, kendi tahakküm emeli ve sömürücülüğü karşısında ulus haklarının savunulmasına tahammülü olmayan bir iktidar, Millet Meclisini çalışılmaz, iş görülmez hale getirmişti. Meclis salonuna sanki çalışmak için değil, savaşmak için gidilir olmuştu. Ulus çoğunluğunu temsil eden muhalefet üyeleri, ancak ortaya canlarını koyarak Mecliste ödevlerini yapmağa teşebbüs edebilirlerdi.
Bugün, duvarlarına eski kavgaların yankıları, sıra kapağı ve kan izleri sinmemiş bir yeni yapıda,Türk parlâmento hayatı için yeni bir çığır açılıyor.
Kurucu Meclisle, yalnız bir kuruluş devresi değil, geride bıraktığımız 10 yıllık bir parlâmento hayatının kötü geleneklerinden bir kurtuluş devresi de başlamış oluyor.
Bu Mecliste, bir parlâmentoyu, demokrasinin tabiî saydığı her türlü fikir, inanış ayrılıklarına rağmen bir bütün olarak tutması gerekli bağlar yeniden kurulabilir. Bu bağların, Türk parlâmento hayatına sökülmez bir harç olarak yerleşmesi, iktidar ve muhalefet gruplarının gene yer alacağı ileriki Meclislerde de çözülemiyecek, bir daha koparılamıyacak kadar sağlam kurulması beklenir.
Birbirini kırmadan konuşmanın, tenkidlerı medenî bir anlayış ve hoş görürlük içinde karşılamanın, hitabetten çok öze, söylenecek fikre değer vermenin alışkanlığını, geleneğini parlâmento hayatımıza yerleştirebilmek için, bir defaya mahsus olmak üzere iktidar - muhalefet ayrılığının bulunmayacağı, ve belirli ödevleri belirli bir süre içinde bitirme mecburiyetinin duyulacağı bir Meclis, eşsiz bir fırsattır.
Böyle bir medenî tartışma geleneği zaten Türk halkına yabancı da sayılamaz.
Kurucu Meclis için, parlâmento hayatı bakımından hedef, Türk halkının seviyesinin üstünde bir siyasal tartışma ortamı hazırlamak değildir. Türkiye'de parlâmento hayatı, eski iktidar tarafından, Türk halkının tartışma seviyesinin çok altına düşürülmüştü. Meclis tartışımalarını, olgunluk, sükûnet, karşılıklı saygı ve tahammül bakımından o seviyeye çıkarmakla, özlenebilecek en yüksek seviyeye zaten varılmış olacaktır.
Eski Mecliste tartışmaların çığırından çıktığı sıralarda bile, Türkiye'nin köy kahvelerinde, siyaset tartışmaları, en ileri demokrasilerin parlâmentolarına örnek olabilecek bir olgunluk ve sükûnet içinde geçerdi. O olgunluk ve sükûneti, aykırı düşüncelere köy kahvesi, köy odası sohbetlerinde gösterilen o tahammül ve saygıyı, örnek alabilmek, Kurucu Meclisin Türk parlâmento hayatına en iyi, en medenî alışkanlıkları getirmesine yetecektir.
Files
Collection
Citation
“Parlamento Hayatında Yeni Bir Çığır Açılıyor,” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, accessed November 22, 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/1311.
