Yedeksubay Öğretmenler III: Düşünceler

Yedeksubay Öğretmenler III: Düşünceler 

Ulus, "Günaydın" ss. 1, 2 

1960-12-19 

Rahşan Ecevit Arşivi 

GüNAYDIN

BÜLENT ECEViT

Yedeksubay Öğretmenler: III

DÜŞÜNCELER

Bundan önceki iki yazıda, yedeksubayların köy öğretmenliğinden bir buçuk ay içinde alınmağa başlayan mutlu sonuçları, bir de örnek vererek anlatmağa çalıştım. Birkaç Gaziantep köyündeki gözlemlere dayanan bu kısa yazı serisini bitirirken, daha iyi sonuçlar alabilmek için neler yapılması gerektiğine dair, gerek konuştuğum yedeksubay öğretmenlerle eğitimcilerin düşüncelerini gerek kendi kanılarımı özet olarak belirtiyorum:

1. Şimdilik bu sistem yalnız bir yedeksubaylık dönemi için uygulanmaktadır. Fakat daha yıllarca köy okullarının öğretmen ihtiyacı normal yollardan karşılanamıyacağına göre, bundan sonra da, tahsilli gençlerden bir kısmına olsun, askerlik ödevleri köy öğretmeni olarak yaptırılmalıdır!

Zaten yedeksubay adaylarının sayısı ordu ihtiyacını yıldan yıla daha çok aşıyor. Bu yüzden lise mezunlarının yedeksubay hakkı kaldırılmıştır. Bundan böyle lise mezunlarına, şimdiki yedeksubay döneminde olduğu gibi, yaz tatillerinde askerlik eğitimi, okulların açık olduğu aylarda da köy öğretmenliği yaptırılabilir. Kendilerine, ordu içinde, örneğin «yedek askerî öğretmen» gibi, ayrı bir statü verilebilir. Zamanla yüksek okulu bitiren yedeksubay adaylarının sayısı da ordu ihtiyacını aşarsa, onların da bir kısmından gene bu şekilde yararlanılabilir.

Bu sistemin böylece sürekli hale getirilmesi, yalnız köylerin öğretmen ihtiyacını karşılamak bakımından değil, aynı zamanda, hattâ daha çok, yeni yetişen aydın kuşaklara memleketi daha iyi tanıyarak hayata atılma imkânını vermek, köylü ile kentli arasında daha sıkı bir bağlantı kurmak bakımından da yararlı olacaktır.

2. Lise ve bir kısım yüksek okul mezunlarının askerlik ödevlerini öğretmen olarak yapmaları usulü sürekli hale getirilirse, tatil aylarında kendirerine yaptırılacak askerlik eğitiminin birinci kısmı, köydeki öğretmenlik hizmetinden önceye alınmalıdır! Böylece, askere alınan okumuş şehirli gençler, hem daha köye gitmeden köylü ile temas imkânı kazanmış, hem de köyde karşılaşacakları çetin şartlara önceden hazırlanmış olacaklardır. Ordu disiplini içinde geçirecekleri birkaç aydan sonra, köy şartlarına daha kolay alışabilecekleri gibi, köylerde de orduyu daha iyi temsil edebileceklerdir.

3. Köye öğretmen olarak gönderilecek yedeksubaylara — veya «yedek askerî öğretmen» lere — özel bir askerî üniforma verilmesinin de çok faydalı olacağını düşünenler var. Bazılarına göre, her zaman değil de belirli vesilelerle giyilse bile, askerî üniforma, bu öğretmenlerin köydeki etki gücünü arttıracaktır.

4. Gene bu sistem sürekli hale getirilirse, liselere, eğitim metodları ile ilgili bir ders konulmalıdır! Böylece, yedeksubay öğretmenler — veya «yedek askeri öğretmen» ler — öğretmenlikte daha çabuk verimli duruma gelebileceklerdir.

5. Yedeksubay öğretmenlere şimdi ödenen net 264 lira tutarındaki aylık yetersizdir. Askerliğini öğretmen olarak yapanlara ödenen para, yedeksubaylığını orduda yapanlara ödenenle bir seviyeye yükseltilmelidir! Hiç değilse, normal olarak yedeksubaylara ödenen tayın bedeli, askerliğini öğretmen olarak yapanlara da ödenmelidir! Ayrıca, gene Orduda olduğu gibi, giyecekleri sağlanmalı ya da kendilerine bunun parası ödenmelidir! Köye giden öğretmenin «ekmek elden su gölden» yaşayacağını düşünmek hatalı ve tehlikeli olur. Hiç alışık olmadıkları şartlar altında yaşamağa ve hizmet etmeğe gönderilen, bir kısmı ailelerine de bakmağa mecbur olan bu gençler, ağır bir geçim sıkıntısının yükü altında bırakılmamalıdırlar!

6. Gaziantep köylerindeki yedeksubay öğretmenlerin süratle köy şartlarına alışıp verimli duruma gelebilmelerinde, Vali'nin ve Gaziantep Millî Eğitim teşkilâtının anlayışlı davranışları büyük rol oynamıştır. Görüştüğüm bütün Gaziantepliler ve yedeksubay öğretmenler bunda birleşiyorlar. Yedeksubay öğretmenler köylerine dağılırken kendilerine imkân nispetinde taşıt sağlanmış, istiyenlerin eşlerini getirmelerine yardım edilmiştir. Millî Eğitim müfettişleri sık sık köyleri dolaşarak öğretmenlerin ihtiyaçları ile birer ağabey gibi ilgilenmekte, moral durumlarını desteklemektedirler. Muhtarlar yedeksubay öğretmenlere yardımcı olmaları için sürekli olarak uyarılmaktadırlar.

Duyduğumuza göre başka illerden bazısında yedeksubay öğretmenler bu ölçüde bir ilgiden, bu ölçüde anlayışlı bir davranıştan yoksun kalmışlardır. O yüzden de bazılarının alışma devresi uzamakta, moral durumları kolay düzelememektedir. Bütün illerde yedeksubay köy öğretmenlerine aynı anlayışlı davranışın gösterilmesini sağlamak için, Millî Eğitim Bakanlığı, illerdeki teşkilâtı üzerinde sıkı bir kontrol sistemi kurmalıdır!

Yedeksubay köy öğretmenlerini ödevlerine ve köy şartlarına alıştırmak için gösterilecek bu ilgi, hiç şüphesiz, meslekten yetişme köy öğretmenlerinin de durumlarının, çalışma ve yaşama şartlarının düzeltilmesine vesile olacaktır.

Gaziantep'teki Millî Eğitim teşkilâtı, yedeksubay öğretmenlere gösterdiği ilginin, onları köy şartlarına kolayca alıştırabilmek için katlandığı zahmetlerin mükâfatını bol bol almaktadır. Bu ilginin ve zahmetlerin karşılığı olarak, şimdiden, Gaziantep köylerindeki yedeksubay öğretmenlerin birçoğu, başlangıçta umulduğundan çok daha verimli ve yararlı duruma gelmişlerdir; şimdiden bu gençler, bir yüce ülkü uğrunda çalışmanın ve güçlüklere göğüs gerebilmenin öğüncüne varmışlardır. Daha birbuçuk ay önce gözlerini en çok korkutan şartlar altında, şimdi yüzleri gülebilmektedir. Onların verimliliği ve güleryüzlülüğü, kendileriyle birer âmirden çok birer ağabey gibi ilgilenen idareciler ve eğitimciler için en büyük mükâfat olsa gerektir.

Eğitim seferberliğine birer asker olarak katılan, ömürlerinin iki yılında olsun köylere ışık tutabilme mutluluğuna eren gençlere selâm olsun!.. Onlara böyle bir hizmet alanı açmış olmakla, Devrim idaresi, ne kadar öğünse yeridir.