Cumhriyet ve "İlk Hedefler"
Başlık:
Cumhriyet ve "İlk Hedefler"
Kaynak:
Ulus, "Günün Işığında" ss. 1, 6
Tarih:
1959-10-29
Lokasyon:
Atatürk Kitaplığı
Metin:
GÜNÜN IŞIĞINDA
CUMHURİYET ve “İLK HEDEFLER,,
Bülent ECEVİT
Bir ad veya şekil olarak Cumhuriyeti benimsemenin, halk hâkimiyeti için yeter teminat sayılamıyacağı, çağımızda birçok örnekleriyle görülmüştür.
Başından kıralı veya yabancı idaresini atıp Cumhuriyet kurmakla bütün insan haklarına ve demokratik hürriyetlere kavuşabileceklerini uman milletlerden hayal kırıldığına uğrayanlar az değildir.
Hattâ bazı genç Cumhuriyetlerde devletin başına geçtikten sonra mevkiini bırakmamak için her çareye baş vuran demogog despotlar, memleketlerine karşı hiç dğilse asgarî bir sorumluluk durgusu taşıyan eski mutlâkiyetçi hükümdarları aratmışlardır.
Türkiye’de Cumhuriyetin ilk 22 yıllık devri, Batı dünyasında itibarlı bir mevki kazanabilmemiz, çağımızın ilerleme hızına ayak uydurabilmemiz için gerekli devrimciliğin dinamizmini koruyucu kayıtlar altında geçmiş, 1945 le 1950 arasında bu kayıtlar bizzat iktidarda bulunanlar tarafından kaldırılarak, Türk Cumhuriyeti gerçek demokratik hüviyetini kazanmıştır.
Fakat 1950 den beri Cumhuriyetimizin bu hüviyeti birçok noktalarda zedelenmiştir. İktidara gelenlerin demokratik murakabeye tahammülsüzlüğü yüzünden, Cumhuriyet rejimi, Doğuda esen «güdümlü demokrasi» akımlarına kapılıp yolundan çıkma tehlikesiyle karşılaşmıştır.
Ancak Türk halkının uyanıklığı ve siyasal erginliğidir ki, Türkiye’de henüz Cumhuriyeti demokratik yönünden uzaklaştırma teşebbüslerini müeyyidelerle önleyebilecek hiç bir müessese bulunmadığı halde, bu tehlikenin gerçekleşmesine bugüne kadar engel olabilmiştir.
Rejim alanında 1950 den bu yana, kaybettiğimiz zaman ve mesafeyi telâfi edecek ölçüde siyasi tecrübe de kazanmış bulunuyoruz.
Bu tecrübeler bize, Cumhuriyeti gerçek demokratik esaslar içinde yaşatma sorumluluğunu sadece iktidarların iyiniyetine bırakmanın ihtiyatsızlık olduğunu göstermiştir.
Bu tecrübelerin ışığı altında, Cumhuriyet Halk Partisinin yeniden iktidara geldiğinde ilk işi, Cumhuriyetin demokratik esaslarını ve mekanizmasını müeyyidelerle, icra kuvvetini kesin olarak sınırlayıcı müesseselerle, teminat altına almak olacaktır.
Bu teminat, son C.H.P. Kurultayında kabul edilen «İlk Hedefler Beyannamesi» nin uygulanmasiyle gerçekleşecektir.
Türkiye’de Cumhuriyetin kurucusu olan parti, onu gerçek demokrasinin bütün isterlerine ve teminatına da kavuşturmanın şerefini taşıyacaktır.
CUMHURİYET ve “İLK HEDEFLER,,
Bülent ECEVİT
Bir ad veya şekil olarak Cumhuriyeti benimsemenin, halk hâkimiyeti için yeter teminat sayılamıyacağı, çağımızda birçok örnekleriyle görülmüştür.
Başından kıralı veya yabancı idaresini atıp Cumhuriyet kurmakla bütün insan haklarına ve demokratik hürriyetlere kavuşabileceklerini uman milletlerden hayal kırıldığına uğrayanlar az değildir.
Hattâ bazı genç Cumhuriyetlerde devletin başına geçtikten sonra mevkiini bırakmamak için her çareye baş vuran demogog despotlar, memleketlerine karşı hiç dğilse asgarî bir sorumluluk durgusu taşıyan eski mutlâkiyetçi hükümdarları aratmışlardır.
Türkiye’de Cumhuriyetin ilk 22 yıllık devri, Batı dünyasında itibarlı bir mevki kazanabilmemiz, çağımızın ilerleme hızına ayak uydurabilmemiz için gerekli devrimciliğin dinamizmini koruyucu kayıtlar altında geçmiş, 1945 le 1950 arasında bu kayıtlar bizzat iktidarda bulunanlar tarafından kaldırılarak, Türk Cumhuriyeti gerçek demokratik hüviyetini kazanmıştır.
Fakat 1950 den beri Cumhuriyetimizin bu hüviyeti birçok noktalarda zedelenmiştir. İktidara gelenlerin demokratik murakabeye tahammülsüzlüğü yüzünden, Cumhuriyet rejimi, Doğuda esen «güdümlü demokrasi» akımlarına kapılıp yolundan çıkma tehlikesiyle karşılaşmıştır.
Ancak Türk halkının uyanıklığı ve siyasal erginliğidir ki, Türkiye’de henüz Cumhuriyeti demokratik yönünden uzaklaştırma teşebbüslerini müeyyidelerle önleyebilecek hiç bir müessese bulunmadığı halde, bu tehlikenin gerçekleşmesine bugüne kadar engel olabilmiştir.
Rejim alanında 1950 den bu yana, kaybettiğimiz zaman ve mesafeyi telâfi edecek ölçüde siyasi tecrübe de kazanmış bulunuyoruz.
Bu tecrübeler bize, Cumhuriyeti gerçek demokratik esaslar içinde yaşatma sorumluluğunu sadece iktidarların iyiniyetine bırakmanın ihtiyatsızlık olduğunu göstermiştir.
Bu tecrübelerin ışığı altında, Cumhuriyet Halk Partisinin yeniden iktidara geldiğinde ilk işi, Cumhuriyetin demokratik esaslarını ve mekanizmasını müeyyidelerle, icra kuvvetini kesin olarak sınırlayıcı müesseselerle, teminat altına almak olacaktır.
Bu teminat, son C.H.P. Kurultayında kabul edilen «İlk Hedefler Beyannamesi» nin uygulanmasiyle gerçekleşecektir.
Türkiye’de Cumhuriyetin kurucusu olan parti, onu gerçek demokrasinin bütün isterlerine ve teminatına da kavuşturmanın şerefini taşıyacaktır.
Dosyalar
Koleksiyon
Alıntı
“Cumhriyet ve "İlk Hedefler",” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, 22 Kasım 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/1090 ulaşıldı.
