Dış Politikamız I
Başlık:
Dış Politikamız I
Kaynak:
Son Havadis, "Dünya Politikası"
Tarih:
1953-02-28
Lokasyon:
Rahşan Ecevit Arşivi
Metin:
Dünya Politikası
28/2/1953
DIŞ POLİTİKAMIZ: I.
Yazan: Bülent ECEVİT
Dışişleri Bakanı Prof. Fuat Köprülü, bütçe görüşmeleri münasebetile, 23 Şubat günü Büyük Millet Meclisi’nde, hükümetin dış politikasına dair geniş izahat verdi.
Memleketimizde dış politika konusu, maalesef henüz demokrasi rejiminin gerektirdiği şekilde ele alınmamaktadır. Dış münasebetler, bağımsız ulusların belki en önemli meselesi olduğu halde, halkımıza, bu münasebetlerdeki gelişmeler hakkında çok geç ve çok az bilgi verilmektedir. Hemen hiç bir dış politika meselesi, bir sonunca bağlanmadan önce, halk oyu önünde yeteri kadar açıklanmamıştır.
Dış politikamıza gerçekten "Millî" denebilmesi için, bu alandaki gelişmelerin Büyük Millet Meclisi’nde daha sık görüşülmesi, başlıca muhalefet partilerinin bu konuda hiç değilse düşüncelerini hükümete bildirme imkânını bulmaları gerektir. Dış politika bir ulusun ölüm dirim meselesidir. Onun için, dış politikası halk oyuna danışılmadan hazırlanan, yani, halkı, kendi ölüm dirim meselesinde söz sahibi olmayan bir memlekette, demokrasi tam manasile yerleşmiş sayılamaz. Tarihi boyunca Türk ulusunun bağımsızlığı hususunda gösterdiği uyanıklık, dış politikamızın hazırlanışında halk oyunun daha müessir bir rol oynamasından bu memlekete asla bir zarar gelemiyeceğine en büyük teminattır.
Memleketimizde demokrasi gelişirken, demokratik usullerin dış politika alanında da tatbikinin daha fazla ihmal edilmiyeceğini, ve Prof. Köprülü’nün, bütçe görüşmeleri münasebetile verdiği uzun ve etraflı demecin bu hususta bir başlangıç olduğunu ümit ederiz.
Gerçekten, Dışişleri Bakanının demeci, dış politikamızda halk oyu için şimdiye kadar meçhul kalmış bulunan bazı noktaları, kapalı bir üslûpla da olsa aydınlatmıştır.
Demecin aydınlatmış olduğu bu noktaları. Dışişleri Bakanının takibettlği sıraya göre, şöyle belirtebiliriz:
1. Kore’den bahsederken, Bakan şöyle demiştir: “Orada muhasamatın durması ancak, mütecavizlerin, tecavüzlerinden istedikleri neticeyi alamıyacaklarını, uzun süreceğini tahmin ettiğimiz tecrübeler neticesinde anlamaları ile mümkün olacaktır." Bu sözlerden bizim çıkardığımız manaya göre, hükümetimiz, halen Batı Avrupa Devletlerile Birleşik Amerika arasında bir tartışma konusu olan Uzak Doğu meselesinde, Batı Avrupalı devletlerin görüşüne meyillidir. Yani, Kore’deki muhasamatı bir an önce durdurmak için cepheyi genişletecek riskli hareketlere girişmektense, Kore’de sabırla tutunmaya, ve mütecavizlerin sabrının tükenmesini beklemeye tarafdardır. Daha ileride, Bakan, “Uzak Şark meselelerinin müstakbel inkişafı hakkında şimdilik bir şey söyliyecek vaziyette olmamakla beraber, bunu büyük bir dikkat ve itina ile takip etmekte olduğumuzu arzetmek isterim”, demiştir.
Dışişleri Bakanımız, bu sözlerile, Amerika’da yeni iş başına geçen Eisenhower idaresinin açıkladığı dış politika görüşleri üzerine Uzak Doğuda beklenen gelişmeleri kastetmekte olsa gerektir. Eğer Bakanın, yukarıya aldığımız ilk cümlesinden çıkardığımız manâda yanılmıyorsak, ikinci olarak aldığımız cümledeki “büyük bir dikkat ve itina ile” sözlerinin kapalı bir endişe ifade ettiğine de hükmedebiliriz.
Her ne kadar bu iki cümlede kullanılan fazla örtülü ifade, bizi, şahsî yorumlarda bulunmak zorunda bırakıyorsa da, bu konuda Dışişleri Bakanımızdan daha açık konuşmasını beklemeye hakkımız olamazdı. Çünkü, Uzak Doğu meseleleri şimdilik bizi, ancak, Kore’de bir tugay bulundurmamızın gerektirdiği ölçüde ilgilendirir. Hâdiselerin bizi Uzak Doğu meselelerile daha yakından ilgilenmek durumunda bırakmayacağını ümit ederiz. Böyle bir ümit, tabiati ile, Uzak Doğuda hür dünya için daha tehlikeli bir durum ortaya çıkmaması ümidini de içine alır.
Tokyo Büyük Elçimize, Milliyetçi Çin nezdinde de memleketimizi temsil görevinin verilmesini, "Uzak Şark bağlamakla da, Dışişleri bakmakta olan ehemmiyeti" ne bağlamakla da, Dışişleri Bakanı, bu bölgedeki gelişmelere hükümetin gereken önemi verdiğini, ve bu gelişmelerin bizi gün gelip çok vakından ilgilendirmesi ihtimâlini hatırdan uzak tumadığını, yeteri kadar açık bir dille anlatmış olmaktadır.
28/2/1953
DIŞ POLİTİKAMIZ: I.
Yazan: Bülent ECEVİT
Dışişleri Bakanı Prof. Fuat Köprülü, bütçe görüşmeleri münasebetile, 23 Şubat günü Büyük Millet Meclisi’nde, hükümetin dış politikasına dair geniş izahat verdi.
Memleketimizde dış politika konusu, maalesef henüz demokrasi rejiminin gerektirdiği şekilde ele alınmamaktadır. Dış münasebetler, bağımsız ulusların belki en önemli meselesi olduğu halde, halkımıza, bu münasebetlerdeki gelişmeler hakkında çok geç ve çok az bilgi verilmektedir. Hemen hiç bir dış politika meselesi, bir sonunca bağlanmadan önce, halk oyu önünde yeteri kadar açıklanmamıştır.
Dış politikamıza gerçekten "Millî" denebilmesi için, bu alandaki gelişmelerin Büyük Millet Meclisi’nde daha sık görüşülmesi, başlıca muhalefet partilerinin bu konuda hiç değilse düşüncelerini hükümete bildirme imkânını bulmaları gerektir. Dış politika bir ulusun ölüm dirim meselesidir. Onun için, dış politikası halk oyuna danışılmadan hazırlanan, yani, halkı, kendi ölüm dirim meselesinde söz sahibi olmayan bir memlekette, demokrasi tam manasile yerleşmiş sayılamaz. Tarihi boyunca Türk ulusunun bağımsızlığı hususunda gösterdiği uyanıklık, dış politikamızın hazırlanışında halk oyunun daha müessir bir rol oynamasından bu memlekete asla bir zarar gelemiyeceğine en büyük teminattır.
Memleketimizde demokrasi gelişirken, demokratik usullerin dış politika alanında da tatbikinin daha fazla ihmal edilmiyeceğini, ve Prof. Köprülü’nün, bütçe görüşmeleri münasebetile verdiği uzun ve etraflı demecin bu hususta bir başlangıç olduğunu ümit ederiz.
Gerçekten, Dışişleri Bakanının demeci, dış politikamızda halk oyu için şimdiye kadar meçhul kalmış bulunan bazı noktaları, kapalı bir üslûpla da olsa aydınlatmıştır.
Demecin aydınlatmış olduğu bu noktaları. Dışişleri Bakanının takibettlği sıraya göre, şöyle belirtebiliriz:
1. Kore’den bahsederken, Bakan şöyle demiştir: “Orada muhasamatın durması ancak, mütecavizlerin, tecavüzlerinden istedikleri neticeyi alamıyacaklarını, uzun süreceğini tahmin ettiğimiz tecrübeler neticesinde anlamaları ile mümkün olacaktır." Bu sözlerden bizim çıkardığımız manaya göre, hükümetimiz, halen Batı Avrupa Devletlerile Birleşik Amerika arasında bir tartışma konusu olan Uzak Doğu meselesinde, Batı Avrupalı devletlerin görüşüne meyillidir. Yani, Kore’deki muhasamatı bir an önce durdurmak için cepheyi genişletecek riskli hareketlere girişmektense, Kore’de sabırla tutunmaya, ve mütecavizlerin sabrının tükenmesini beklemeye tarafdardır. Daha ileride, Bakan, “Uzak Şark meselelerinin müstakbel inkişafı hakkında şimdilik bir şey söyliyecek vaziyette olmamakla beraber, bunu büyük bir dikkat ve itina ile takip etmekte olduğumuzu arzetmek isterim”, demiştir.
Dışişleri Bakanımız, bu sözlerile, Amerika’da yeni iş başına geçen Eisenhower idaresinin açıkladığı dış politika görüşleri üzerine Uzak Doğuda beklenen gelişmeleri kastetmekte olsa gerektir. Eğer Bakanın, yukarıya aldığımız ilk cümlesinden çıkardığımız manâda yanılmıyorsak, ikinci olarak aldığımız cümledeki “büyük bir dikkat ve itina ile” sözlerinin kapalı bir endişe ifade ettiğine de hükmedebiliriz.
Her ne kadar bu iki cümlede kullanılan fazla örtülü ifade, bizi, şahsî yorumlarda bulunmak zorunda bırakıyorsa da, bu konuda Dışişleri Bakanımızdan daha açık konuşmasını beklemeye hakkımız olamazdı. Çünkü, Uzak Doğu meseleleri şimdilik bizi, ancak, Kore’de bir tugay bulundurmamızın gerektirdiği ölçüde ilgilendirir. Hâdiselerin bizi Uzak Doğu meselelerile daha yakından ilgilenmek durumunda bırakmayacağını ümit ederiz. Böyle bir ümit, tabiati ile, Uzak Doğuda hür dünya için daha tehlikeli bir durum ortaya çıkmaması ümidini de içine alır.
Tokyo Büyük Elçimize, Milliyetçi Çin nezdinde de memleketimizi temsil görevinin verilmesini, "Uzak Şark bağlamakla da, Dışişleri bakmakta olan ehemmiyeti" ne bağlamakla da, Dışişleri Bakanı, bu bölgedeki gelişmelere hükümetin gereken önemi verdiğini, ve bu gelişmelerin bizi gün gelip çok vakından ilgilendirmesi ihtimâlini hatırdan uzak tumadığını, yeteri kadar açık bir dille anlatmış olmaktadır.
Dosyalar
Koleksiyon
Alıntı
“Dış Politikamız I,” Bülent Ecevit Yazıları 1950-1961, 19 Nisan 2024, https://ecevityazilari.org/items/show/106 ulaşıldı.
